Mẩu chuyện số 43 - MỘT BÀI NGỤ NGÔN

B

uổi mai vừa vén màn sương lạnh của ngày tàn Đông năm Kỷ Mão. Mấy chậu kiểng, khóm hoa, trúc nơi Kim Sơn Tự đều có vẻ thơi thới. Nhứt là cây huỳnh mai trên mỗi cành đều ôm đầy ấp nụ vàng như cười tiển tiết Đông Thiên và sẵn sàng chờ đón mùa xuân bước tới.

Đức Thầy dừng chơn giữa sân hoa, Ngài vừa nhìn kiểng vật vừa trầm ngâm suy tư. Bên đường làng người qua lại tấp nập. Bỗng Đức Thầy chú ý đến toán người vừa lướt nhanh qua cổng ngoài, trên tay họ hoặc mang, hoặc xách những chiếc bội đương rất mỹ thuật với những chú gà nòi, cắt lông, cạo cựa trông rất oai phong. Chúng cất lên những tiếng gáy hăng độ, ý chừng muốn ăn tươi nuốt sống đồng loại chúng, hoặc vừa nghe tiếng gáy, hoặc vừa trông thấy được bồng ẫm trên tay của người đồng hành bên kia. Cảm xúc trước cảnh ấy, Đức Thầy ngâm lên một bài thơ tứ tuyệt:

Gà cồ coi vậy thiệt là ngu,

Nòi giống không thương lại oán thù.

Thiến tích cạo đầu làm mặt lạ,

Chém đâm nhau chết máu lu bù.

Ngâm xong bài thơ, Đức Thầy trở lại Trai phòng tiếp tục công trình hoằng Pháp.

Theo Đuốc Từ Bi.

PHẦN NHẬN XÉT:

Trên đây là một bài ngụ ngôn không hơn không kém. Nếu xưa Phan văn Trị làm bài ngụ ngôn: “Vịnh cá lia thia” để dụng ý chê trách những người vì lon, vì đai mà chạy theo thực dân Pháp để trở lại buôn nước hại nòi, thì ở đây Đức Thầy cũng đem câu chuyện “Gà nhà bôi mặt đá nhau” mà ngụ ý khuyên can những ai vì lơi quyền, vì ích kỷ mà đành quên nhân nghĩa và đạo lý để đến phải trở mặt thù hằn, ganh ghét lẫn nhau.

Chỉ vỏn vẹn 28 chữ, những câu thơ trên quả là lời thuyết Pháp, thuyết về lòng nhân không hiếu sát, thuyết về si mê biên kiến, nhẩn tâm sát hại lẫn nhau, thuyết về lòng người tráo trở, xoay lưng sấp mặt với đồng loại. Nhìn vào tấm gương hoen ố mà loại gà trống đã thể hiện, loài người nên tránh xa. Suy nghĩ ít vẫn thấy hay, mà càng ngẫm nghĩ thật nhiều thì cái ngụ ý của Đức Thầy cho ta một bài học thâm trầm biết mấy.