1- Kim Cổ

16 Tháng Mười Một 200912:00 SA(Xem: 6078)
1- Kim Cổ
KIM CỔ KỲ QUAN

Trời muôn cho thảo thuận một lòng
Tây phương chỉ đạo chập chồng tại ai
Phật riêng hờn lòng gái lòng trai
Thung dung chỉ đó chiều mai coi đời
Chăng nhớ khi thầy dạy muôn lời
Lời nào không có khi trời cũng ưng
Lòng luống trong tới tiết mùa xuân
Trung thu niên Phật cầu quân hữu Thần
Lòng chẳng phải thì chẳng có phần
Ai tham sao đặng Mẹo Dần thánh ra
Chẵng tưởng Phật đem lòng tưởng ma
Ngồi buồn nghỉ lại việc ta ưu phiền
Tam tứ sanh lập hậu y tiền
Chử lời cha dạy khẩn nguyền Phật Tiên
Tam tứ tử thời thế mới yên
Sống làm tôi Phật Kim Phiên giao hoà
Đức chúa Trời giáng thế Phật Bà
Đức thầy lập đạo nối mà ngày sau
Đường sanh tử gẩm chẵng bao lâu
Sao không giữ đạo ruộng sâu rèn lòng
Bất cải tà sao đặng lên giồng
Khá tua quỉ chánh giữ lòng Tây Phương
Đồng bạc trắng tích để mấy rương
Bạc thời tiêu bạc khó thương con Trời
Đá cheo leo lời phải giữ lời
Nhứt thinh rửa sạch lập đời thanh tâm
Thời lao xao quan lộn với dân
Ai ai cũng vậy khó phân quới quyền
Lo đói rách kẻ giữ người hiền
Hiền còn dữ mất chớ phiền Phật Tiêu
Trải ngâm đời kẻ dạy người điên
Trắc bình đậu vận Thánh Tiên soi đời
Chẳng lo chi buôn lổ bán lời
Một trăm việc lợi rả rời tiêu diêu
Người hình người lòng dạ quẩn yêu
Thiên đình sai sứ xử tiêu quỉ tà
Có hổ lang ác thú tới nhà
Hùm tha sấu bắc trẻ gia thương ôi!
Bườm gặp gió thoàn chạy quên thôi
Gẫm đời đen bạc chúa tôi không màng
Thuận ăn muối nghịch khó ăn vàng
Chim kêu lăng liếu trêu ngàn khó âu
Sông thời cạn biển rộng thời sâu
Một trăm thứ cá biết đâu hoá Rồng
Người hình người lòng lại trăm lòng
Chanh chua khế ngọt bưởi hồng khác nhau
Thang mười hai nấc khó biết bao
Từ Tý chí Hợi biết đâu mai chiều
Giận con hư mẹ lại đánh liều
Qua năm Giáp Tý Ngư Tiều hoá long
Mấy ai tường Rồng ẩn bực sông
Nằm co khúc vịnh vội trong phu hoàng
Khó giữ thay Thạnh Mỹ rốt làng
Giây gia buộc chặt tầm đàng đi xa
Trong nước náo có chúa có cha
Quân Thần Phụ tử kiếm ra vợ chồng
Đua chen chi khôn dại cái lòng
Phật trời chẳng tưởng, cái cồng Diêm vương
Hạ Nam-trào xử mạt nhà Thương
Trung trần mắt thịt oan ương luỵ hình
Cõi dương gian ăn ở bất bình
Quỉ tà cải chánh lọng tình đoạ thân
Ai nghỉ ai cũng gốc là dân
Thượng thiên hạ địa xử phân trung trần
Sao chẳng xét có thánh có Thần
Có Trời có Phật sao lần có dân
Ở làm sao nhân nghĩa chẳng phân
Làm lành niệm Phật muôn dân thanh nhàn
Trước tổng sau mới có làng
Có vua có tướng có hàng bá quan
Có thượng phẩm hạ phẩm mới an
Cõi trung tận thế dọc ngang tiêu điều
Sống thới ít thác thấy thời nhiều
Phật Trời soi xét chín chiều ruột đau
Mấy ai tuần vạch lá tầm sâu
 Chim Trời cá nước đâu đâu bất hoà
Kẻ chưởi vịt người lại chưởi gà
 Chưởi trâu chưởi chó việc nhà bất minh
Có Phật ra mới thấy việc linh
 Giặc trời loạn động âm binh dấy loàn
Con Mèo ngồi sợ Rắn xa đàng
 Dê thời ghét khỉ xóm làng sạch trơn
Thập bát quốc làm hội đầu sơn
 Thăng thiên độn thổ nhờ ơn Phật Trời
Nói làm chi khôn dại cái lời
 Vi Sơn đảo hải con trời quan thiên
Bầu linh dược Phật rữa bịnh điên
 Cõi trần gia dại giao khuyên qua ngày
Nổi buồn riêng xuất ấy ý tỏ bày
 Bút sa để dấu nhớ lời thầy ghi
Người ở đời nhiểu kẻ dễ khi
 Mặt tình thế sự làm chi thì làm
Thân tôi nay như kẻ bán vàm
 Mỏi tay đậu nghĩ dễ làm khó ăn
Mặt Trời tròn nguyệt khuyết là trăng
 Âm dương vay trở lăng xăng ba thùng
Kẻ mất chiếu người lại mất mùng
 Trở về chốn củ chung cùng Tây-An
Vận còn nghèo phải chịu gian nan
 Nam-Kỳ Lục-Tỉnh thọ an chổ nầy
Trước làm tớ sau đặng làm thầy
Ngồi buồn nhớ việc ăn mày Lý-Công
Trong cuộc đời như biển như sông
Đạo nào giữ đạo tôi không chê rày
Cám thân tôi như thể ăn mày
Cõi trần từ đặng theo Thầy an thân
Lo đền Nghĩa thủ phận đền Nhân
Sống thời làm tướng thác thân vẹn toàn
Nhìn Kiển-Tiên nước mắt hai hàng
Biết sao đặng gặp bạn vàng hội ân
Dồi mặt phấn dạ ngọc khó phân
Tưởng niềm cốt nhục phụ thân độ đời
Xuất đời điềm lọng lọng giữa trời
 Có tên có họ để đời coi chơi
Gặp hội có Tiên Phật thảnh Thơi
 Người lành cũng đặng một nơi an toàn
Đất đồng nai đèn đỏ một nhà
Độ trong bá tánh thượng hoà hạ an
Dạy niệm Phật hơ dạ dọc ngang
Cải tà qui chánh kẻ mang khổ nàn
Lập bá tánh thờ phượng một bàn
Hội đồng trời Phật nhứt tràn Thánh-Tiên
Cầu Tiền Giảng cứu độ bình yên
Vọng cầu Hậu Giảng Thánh Tiên trung thần
Chí cầu may niệm Phật lần lần
Lập đông mản tiết Phong trần ứng khoa
Phật cỏi trần Phật lộn với ma
Dương Gian mắt bịt thời xa Phật Trời
Chốn đèn nam in trí để lời
Gió vay thương gió mưa Trời thương mưa
Trận thiên cơ như thể lưới thưa
Một giờ gió thấy đám mưa ngọc thuần
Chưa thấy biển cũng chưa hết rừng
Phép tài bực hạ ngó chừng chư châu
Qua bực trung xả tắc tóm thâu
Soi thập bát quốc việt đâu dử lành
Còn bực thượng Trời Phật để dành
Kiến soi ngó thấy dạ đành Tây Phương
Thấy cỏi trần nhiều nổi tai ương
Ghét thời lở ghét thương nổi người
Lở nổi khốc cũng lở nổi cười
Một trăm việc lở như người chết khô
Lở niệm Phật cũng lở nam mô
Thấy sao những đạo Gia Tô thời nhiều
Chẳng xét thương cho kẻ Ngư Tiều
Công danh chẳng tưởng chín chìu trung quân
Đền ngọn rau tấc đất mới ưng
Thờ cha kính mẹ vạn xuân tuổi trời
Kha noi theo Nghiêu Thuấn ở đời
Nhà không đóng cửa lập đời thanh nghiêm
Hạn tam niên lập trận phi liêm
Tiêu nhơn tiêu vật thanh nghiêm lập đời
Qui khôn cấn nhựt nguyệt trở Trời
Nhựt xuất khôn điện như lời không sai
Mặt nguyệt xuất cấn điện qui lai
Đông khôn Tây cấn chiều mai trọn vình
Quốc dỉ dân ai muốn một mình
Tây suy Nam thịnh Thiên đình định phân
Cỏi lao xao quan lộn với dân
Tam thinh xuất hiện phi ân bắt cầu
Một cù lao sụp trước làm đầu
Mả long ứng ngử ra hầu quan thiên
Thay mặt hồng ẩn sĩ tu Tiên
Môi son má phấn hoà phiên dạy đời
Phật thương dân dạy bảo hết lời
Giác mê cho kẻ ở đời trường sanh
Tranh làm chi sự thế khôn lanh
Hai hồn biến đổi hôi tanh xác phàm
Chẳng phải ai cấm việc lo làm
Lòng trời lòng Phật lòng phàm khác nhau
Có dò Thánh mới biết cạn sâu
Không dò Thánh đạo biết đâu tâm tình
Con cá không ăn muối cá sình
Không nghe cha mẹ long tình đoạ thân
Phải Phật ghét thì Phật không phân
Phật Trời ra dạy các lân nhiều lần
 Dạy niệm Phật tưởng Thánh tưởng Thần
Ai dạy làm dữ tranh phần làm hung
 Lời giảng du dạy hiếu dạy trung
Nhơn từ đức hạnh Tiên cung hội đồng
 Trở việc thế như trở bánh phồng
Lo cho dân chúng sa lòng âm cung
 Sống âm phủ chẳng đặng lòng chung
Tội hành địa ngục gian hung khổ nhiều
 Sống dương gian như ngựa không kiều
Thác thời nhắm mắt đánh liều khoẻ thân
 Vậy cho nên nhơn nghĩa khó phân
Như nghe bị sóng muôn nhân gọi nhàn
 Có khai kinh đấp lộ trước đàng
Các nơi đi tới tổng làng bình an
 Học đạo vô ưu học đạo nan
Mặc tình thế sự dọc ngang ai phiền
 Bửu hương trở lại lập tiền
Khai kinh đấp lộ gởi phiền tứ phương
 Bộ bài cào nhiều kẻ lòng thương
Giác mê giáo đạo oan ương chê cười
 Me bốn cửa thương hại nhiều người
Đấu kê đỗ bát hết cười lo toan
 Đề ba sáu thai dựng lòng an
Cửa nhà vười đất tiêu tan còn ghiền
 Lời Phật dạy niệm Phật làm hiền
Không tốn xu cắt lòng phiền nổi chi
 Người làm dữ ta lại từ bi
Nhẫn tâm định tánh có khi khoẻ lòng
 Tu quốc vương có vợ có chồng
Thuận con thuận cháu thuận lòng thì nên
 Chẳng nhớ khi bá nhẫn vội quên
Trăm trăm đoạ lại hư nên nhờ Trời
 Biết làm sao tỏ hết việc đời
Thấy đâu nói đó đễ lời coi chơi
 Có mấy khi mà gặp vàng bơi
Ngọc trần kiếm đặng cho hơi thở dài
 Biết làm sao thấu đặng lòng ngài
Con ai nấy dắc ra bài đối thi
 Gia nghiệp lại tàn đến dĩ qui
Châu-Thiên xét đạo dỉ tri Nam-Kỳ
 Nổi lo đời xao xác biên thuý
Tử sanh vô số dị kỳ chớ khi
 Máy thiên-cơ trần thế bất tri
Dương gian lộng ngữ kể chi Phật Trời
 Trước chỉ mực dạy bảo hết lời
Làm lành niệm Phật theo Trời chữ son
 Đem tiến bạc mua lấy miến ngon
Ai từng mua thuối thon don tấm lòng
 Buột vạc áo không chắc vợ chồng
Ngủ mê thức dậy cách lòng phân hai
 Người có phước hoạ khứ phước lai
Vô tình phước diễn hoạ lai khó phiền
 Phật chẳng dụng bạc cũng chẳng tiền
Dụng lòng lòng chẳng ưu phiền thiện dươn
 Đời dụng bạc lấy bạc làm ơn
Sao bằng tích đạo keo sơn giữ mình
 Của bá gia thọ thực bất bình
Phi ân bạc nghĩa thì hình mạng vong
 Kể từ xa Khương-Thượng đạo ông
Bốn mùa tám tiết vội trông thơ nhán
 Phận ở đây như kẻ lở làng
Trông Nam đợi Bắc dạ càng quặn đau
 Lòng thở than than thở ruộng sâu
Gặp cơn lửa đỏ buôn câu công hầu
 Tuổi hai lăm tưởng chúa vọng cầu
Huờn lai tráng kiện công hầu danh bêu
 Thấy cuộc đời nhiều nổi chớ trêu
Xây lưng lấp mặt khó kêu Phật Trời
 Bất hiệp gia khiến nổi rã rời
Hiệp tan tan hiệp cuộc đời ly gia
 Miệng nam-mô bồ-tát ma-ha
Tát vô thời ít tát ra thời nhiều
 Chốn sông sâu ngựa lội ngập kiều
Dầu đây có phụ cũng nhiều nơi thương
 Dạ giốc lòng trồng Cửu-Lý-Hương
Chờ khi gió độc người thương tới nhiều
 Thương ba năm không chợ nhóm chiều
Nhà không người ở niệm nhiều nam mô
 Thây không lấp mà để phơi khô
Không nước mà uống nam mô đạo nào?
 Gặp trận gió niệm Phật ào ào
Chừng tan giông gió Phật nào thấy đâu
 Khá chí tâm mài sắt dò sâu
Nên kim mới giỏi Phật đâu thức thời
 Tu nhứt kiếp ngộ Phật nhứt thời
Thìu lòng niệm Phật một đời gặp Tiên
 Mỏng như giấy ngó thấy việc yên
Đừng lòng xao lảng Phật Tiên xa mình
 Chỉ đường trống nhiều kẻ vô tình
Đường rừng thầm tối một mình dò ra
 Sợ ngày sau nhiều kẻ khóc la
Nằm co nhịn đói Phật ma mới tường
 Đạo Phật nay gặp hội thái bường
Tuy thời lừng lựng cang cường quốc gia
 Khá gắng lòng niệm Phật thích-Ca
Di-Đà lục tự quốc gia yêu dùng
 Phật Di-Lặc xuất thế anh hùng
Quan-Âm ứng hiện tương phùng bá gia
 Đời không sợ Phật, lại sợ ma
Khuyên lòng bá tánh Diêm-la gần rồi
 Thoàn linh đinh sống dập gió dồi
Rày non mai biển mấy hồi gian nan
 Thở khó thở than cũng có than
Vận nghèo phải chịu chưa an thửa lời
 Của bá gia của Phật của Trời
Việc cống lo sở đối đời xử tiêu
 Qua thỉnh kinh Đông-Độ trừ yêu
Hiền lương nghĩa sĩ lời siêu để lời
 Việc chẳng qua số hệ ở Trời
Nên hư có một chữ thời mà thôi
 Lòng thở than gở rối trời ôi!
Đất bằng sấm dậy chúa toi phân lìa
 Lo Tống-trào cơ nghiệp đem vìa
Cầu cho Nguyễn chúa chớ lìa ngôi nhân
 Bất tùng nhuận ngoạt hội tuế tân
Từ năm Kỷ-Dậu tỏ phân lại rày
 Thương chúng sanh Phật mới tỏ bày
Chẳng nghe lời Phật hội nầy rả thây
 Chẳng xét vạy sao chẳng xét ngay
Cẩn ngôn cẩn hạnh thờ hay việc lành
 Phật tích tâm tâm tích Phật hành
Vui say chi bấy việc lành vội quên
 Kẻ hái rau bắt ốc mà nên
Nhà ngói nhiều bạc nhiều quên việc lành
 Nở lòng nào rứt cội bẻ nhành
Phật thương dân chúng dạ đành lo toan
 Chẳng luận giàu củng chẳng luận sang
Bạc muôn thấy đo dọc ngang chẳng còn
 Tiếng vui nay là xứ Sàigòn
Ngày sau chốn cũ nỗi hòn vui hơn
 Giàu làm chi nhiều kẻ bất nhơn
Bịnh quan khó cứu dân ơn độ rày
 Ghe vàng trô mé biển dẩy đầy
Thoàn chèo mát nước tới rày Kiến An
 Nhà cột vuông kèo bản sửa sang
Nhà thờ Tấn-Đức cha toan lo rày
 Tổng Định Hoà người tới dẫy đầy
Tứ phương tùng phục hội nầy thảnh thơi
 Chữ phàm hí vô ích chớ chơi
Đời nầy chưa được thảnh thơi vui cười
 Ai nghỉ ai người cũng là người
Dân như cá cạn vui cười đắng cay
 Chim nghỉ cánh khẻo cánh chim bay
Giặc đà bốn phía phủ vây bịch bồng
 Nước một chung chữa lửa an lòng
Bịnh người thậm ngặt đèo bòng làm hung
 Gay gắt người kẻ nịnh ghét trung
Muối kia xát dạ nhiều hung khổ hoài
 Chen chúc thay việc quấy nói dài
Đường vương khát nướcmấm gài dở coi
 Uốn éo đời mở mắt khó soi
Trừng chim bát hướng như roi Quốc trì
 Vàng khối bỏ chen chúc thiếc chì
Nhờ ơn Trời Phật thương vì sãi tăng
 Người lâm cơ phải chịu khó khăn
Gia bần trí đoản như năng nữa lừng
 Chốn thị thiềng sau lại hoá rừng
Chát chua trong dạ ớt gừng xát tâm
 Chẳng vọng thất không tưởng mười lăm
Dỡ hay hay dỡ cơ thâm tại Trời
 Chử quân xử thần tử trọn đời
Sống thơm danh tướng thác thời trạng phong
 Phụ xử tử vong tử thọ vong
Mới rằng phụ hổ tử long trọn niềm
 Người niệm Phật thì để Phật tìm
Vọng cầu khẩn nguyện trọn niềm quốc vương
 Chốn lưới mê nhiều kẻ vấn vương
Lả lồ thân thể oan ương nhiều người
 Mê tiếng nói ham lấn chê cười
Xem sau xét trước ít người vọng dông
 Nên mình nhờ Phật thuyết đại công
Ý sao nhiều ghét lòng mong oán thầm
 Trách Hồ nhung miêng súng ầm ầm
Phép nào qua Phật mưu thầm oán tha
 Người trách người ta lại trách ta
Hồ đồ hổn độn theo ma một dàng
 Giận lủ cáo khuấy rối xóm làng
Người ngay mắc nạn bạo tàn hân hoan
 Mặc thế tình kẻ dọc người ngang
Rồi đây tới đó ngay gian thời tướng
 Kẻ thị phi niệm Phật đưa đường
Qua lộ Văn Giáo vô thường huyết lưu
 Mặc thế tình bất bất trí bất ưu
Oán ân ân oán huyết lưu Nam Kỳ
 E thân thắc chẳng đặng bó bi
Bây giờ quanquách cô đi chế tang
 Bất cải tà qui chánh bất an
Cải ác tùng thiện khỏi mang nạn nghèo
 Sớm mai cơm chiều cháo qua đèo
Tứ phương bảy phía nạn nghèo không cơm
 Sao chẳng lo đơm quảy tối đơm
Bàn linh phượng tự cúng cơm vong hồn
 Tưởng sự vong như thể sự tồn
Bưng lên để xuống cầu hồn minh linh
 Tu thời giữ nam trung nữ trinh
Tần vương làm hội đao binh nhộn nhàng
 Chớ bắt chước theo kẻ đếm đàng
Qua tây cầu Phật về lảng niệm kinh
 Chớ chê rằng Trời Phật không linh
Linh thời tại ngã bất dinh tại tình
 Chớ ỷ tài tu dạng tu hình
Tu tâm tu tánh tu tình thời nên
 Tu làm sao thấy Phật mà quên
Tu trung quên chúa sao nên ở đời
 Thế còn suy ngao ngán cái lời
Muối dựa hẫm hút coi đời Hạ nguơn
 Người ghét Phật Phật cũng ra ơn
Chừng nào thuỷ kiệt băng sơn thì rồi
Đá cheo leo câu chẳng móc mồi
Chừng nào đặng cá phủi rồi gian nan
Phụng sánh rồng phụng lại lìa loan
Con còn dạ mẹ cưu mang tháng nào
Đẻ giờ tý ruột thắt tâm bào
Âm dương tương hội đầu vào đích ra
Phật đẻ Phật hay Phật đẻ ma
 Ma ma Phật phật tại ta chánh lòng
Con của vợ sao họ của chồng
Đồng sanh đồng dưỡng cái lòng nào đau
Ý làm sao chàng rễ nàng dâu
Người dưng đem lại lòng đau một lòng
Ý làm sao bên vợ bên chồng
Tương tề nội ngoại đèo bồng chưởi nhau
Thấy cuộc đời đau cũng còn đau
Giác mê trái dạ trái nhau cái lòng
Giác bác giác nói việc bao đồng
Giác thời hết giác cái lòng hết trơn
Giác bác giác ơn chẳng thấy ơn
Oán thời thấy oán nhiều hơn bảy phần
Kể từ năm kỷ dậu lần lần
Tiểu khê qua khỏi sau lần đại giang
Chí lâm đền bịnh hoạn cầu an
Hết cơn bi cực giàu sang hầu gần
Lời nói ra do Thánh có Thần
Thiên tri địa chiến gia bần nhứt tâm
Chữ cơ thâm thì hoạ điệc thâm
Trí mưu quân tử mình tâm để lời
Chữ tử sanh phú quí tại Trời
Hết cơn bỉ cực lời thời thới lai
Tích oán của ai hại đặng ai
Quả lai báo oán chiều mai đến rồi
Nhớ cha mẹ khó khó ngồi
Xem Trời ngó đất bồi hồi ruột gan
Tử Tạ thị sanh dạ dọc ngang
Mựon đao Thần-Huệ, xử tan phản thân
Tôi phản chúa khó hưởng huê phần
Vong sư phản đạo một lần nầy tiêu
Gió phất động thổi mát hiu hiu
Nhờ hồi Đế Thuấn vua Nghiên lập đời
Sao chẳng kiêng có lịnh ông Trời
Soi trong bá quốc thạo đời Đế-Vương
Tồn thập bác quốc tổng An-lương
Xử tiêu một hội nhà Thương tẫy trần
Trời ngài khiến hậu phú tiền bần
Nam bang Tần quốc Thánh Thần hội an
Ăn cháo bí sau đặng làm quan
Trà phe thuốc bịt không an xác phàm
Xanh như chàm há dễ hơn chàm
Nghe quan lớn thượng lại (làm long xuyên
Xưa bất thủ nay lại đầu Phiên
Bình thời mới có Phật Tiên ra đời
Bất huý tử dầu tử tại trời
Tham sanh dầu sống đới nầy làm chi
Sống rạng tiếc sống dại nhiều khi
Con Trời cháu Phật khả vi châu trần
Phật thương ai thời Phật định phần
Tây thời cận Phật người gần đi xa
Lòng tưởng Phật Phật độ lòng ta
Lòng nào tưởng quỉ quỉ ma lộn vào
Sống làm chi nhớ tiết anh hào
Thác nương theo Phật cõi nào hội ân
Cổ há nhân kim diệc hà nhân
Quân thần đạo lý tối tân đại tình
Ép gan son vọng cáo Thiên đình
Soi gương thấy mẹ con hình bỏ thây
Nằm tưởng Phật thấy Phật phương Tây
Kinh dương cứu khổ đổi thây con mèo
Có ai giàu đem đổi việc nghèo
Khác nào bông bí đám bèo gió đưa
Tình mặc dầu bửa sớm bửa trưa
Xà lâm trận hoả chuột mưa lên gò
Chốn rừng nhớ biển Thánh khó dò
Dễ mà chẳng học khó mò sao ra
Ra mé biển ngó thấy ba ba
Co Phật Phật biết con cha cha tường
Cánh nhị nguơn lập lại vi thường
Thượng kim trung cổ cang cường nhơn dân
Bất bịnh hoạn hồn bất ly thân
Ngày đêm không ngủ nhơn dân minh tình
Tôi chết trước đổi thửa dạng hình
Còn y như thế bất bình bá gia
Cầu hội lành nhờ lịnh mẹ cha
Phước ai nấy gặp Diêm la Thiên đình
Cõi trung thiên đa ngữ tâm hình
Gian nan nhiều thuở Thiên đình xét soi
Đời nhiều dụng bạc đúc vàng thoi
Nghĩa nhân chẳng xét chẳng coi chỗ nào
Nghĩ tới đây ruột thắc gan bào
Trời thời thấy đó Phật nào thấy đâu
Ngồi nghĩ ngại việc thế khó âu
Đứt đầu đứt đít con trâu xổ chuồng
Hết cơn vui ngó thấy cơn buồn
Người đời khác thể tơ cuồn rối thêm
Nhiều chỗ động chỗ Phật thì êm
Phú tao tật đố gây thêm oán thù
Vị bất vị thì lại ở tù
Hư nên thần khẩu oán thù hạ sanh
Người nói lành lành lại khôn ngoan
Người nào nói dữ dữ đoanh vào lòng
Giục dương gian cho kẻ mang cồng
Thác về âm phủ đổi lòng quỉ ma
Trên phưởng phất lòng thiệt Phật ta
Cõi mâ phưởng phất quỉ ma báo đời
Đời bất chánh ma chẳng sợ Trời
Khiên xui việc thế rả rời tiêu tan
Khổ thậm khổ chớ khá kêu oan
Người nào luận việc khôn ngoan ở đời
Lòng muốn cho tới hải thuận lời
Chư châu chư quận gặp thời chiều mai
Của quạnh tài bất phú quạnh tai
Bất như tích` đức chiều mai thanh nhàn
Sợ chòm ong vỡ ổ bay tràng
Kiết hung hung kiết xóm làng chẳng an
Triều dỉ trị dỉ loạn hiệp tan
Huống người phú quí dọc ngang sao đời
Chim có cánh bay khắp trong Trời
Người đời sao khỏi đổi dời thịnh suy
Phú tứ hải vương đế đế khả di
Bực người sánh đặng lòng khi Phật Trời
Mẹ dạy con tích thiện ở đời
Lâm cơ nguy biến Phật trời độ cho
Chốn tây phương ít kẻ lo âu
Sa đường địa ngục nằm co kêu Trời
Sách minh tâm Phật dạy hết lời
Phật sai ác thú trên trời xuống răn
Hoạ phước nầy dấp với lăng xăng
Chờ ngày trả quả như trăng khuyết đầy
Nghĩ Bắc địa lòng tưởng ơn Thầy
Phật còn mắc nạn người rầy khỏi tai
Tội ai làm nấy chịu hởi ai
Phật Trời soi xét chiều mai dân nhờ
Trước ai cho lập tự nhà thờ
Bắc cha chém đạo bây giờ tội đây
Giác cuộc đời cho tỏ vạy ngay
Hai đường tội phước tên bay cửa thiền
Tội về ai nấy chịu chớ phiền
Dương gian âm phủ qui tiền htượng thiên
Tam giái hội xử việc bất miêng
Thay hồn đổi xác cỏi tiên đem về
Một cõi âm sau xử phân ha
Dương khai thượng cảnh đem về nhứt đang
Cộng tồn thập bát quốc hội an
Xử tiêu ma quỉ dị đoan tiêu điều
Chúa xa Tề ruột thắt chín chiều
Tôi còn xa Sở càng nhiều đắng cay
Phụ bất từ tử hiếu khó thay
Phụ bất từ tử hiếu thiệt nay trọn bề
Một lời nói kết nghĩa nguyền thề
Báo ân báo oán trọn bề quân thân
Cha lập nghĩa con phải lập nhân
Phật Trời soi xét cầm cân công bình
Nào biết sao việc thế ép tình
Buồn thì tưởng Phật vui mình quỉ ma
Phật trần thế Phật ở đâu xa
Tây phương vọng Phật tại gia chứng rày
Lòng niệm Phật niệm tháng niệm ngày
Bình thời không biết Phật rày ở đâu
Có biển trước lặng lẻ biển sau
Ngàn trùng nước yếu chảy âu một bề
Nghỉ thân tôi như thể thằng hề
Vui đâu chúc đó chưa bề nào an
Nhiều kẻ dọc cũng nhiều người ngang
Dọc ngang ngang dọc tang hoang cửa nhà
Mặc ý ai khi trẻ dối già
Đường chim dấu ngựa chắc mà ở đâu
Vàng bao đành sánh lộn với thao
Đúc chì thiết bạc giả thao thời nhiều
Của bạo lâu sung sướng Ngư-Tiều
Quán không tạm dở chín chiều công danh
Dò kẻ dại cho biết người lanh
Thơm tho chẳng dụng hôi tanh sắc tài
Đua chen chi trăm giắc lược cày
Tốt xinh chi bấy được ngoài mất trong
Người tu núi kẻ lại tu sông
Tu non tu thị xét trong đạo mầu
Đạo nào chánh thời thời đạo làm đần
Đạo nào bất chánh qua cầu Diêm-vương
Sáu ngã quỉ tăng hội nhà Thương
Ba đường tội phước âm dương trung thần
Thánh minh Thánh Thần tự minh Thần
Xem trong Nam-Việt hoạ gần phước xa
Phật hữu Phật sao lại nói ma
Ma ma cho đó mới ra đổi nầy
Trâu Nhựt-Bổn nam-Việt bắt cày
Gay go chó sủa bằng ngày sủa giai
Thấy người ta ta lại tưởng ai
Ngậm ngùi sự thế phân hai Phật Trời
Bảy việc hại ba việc lợi đời
Nhiều dư ít thiếu kêu Trời chi dân
Thuận ở đời Phật lại sanh nhân
Hà nhân sanh Phật muôn dân chớ phiền
Tố hà nhơn vong hậu phế tiền
Vui chi một cuộc bạc tiền khoe khoan
Chốn Nam-Triều quân chánh an bang
Nực cười thế sự con hoang không nhà
Xiết kẻ chi chúa trẻ tôi già
Lảo lai tàn tận ông bà xin thương
Phụ tích tài để khổ oan ương
Tử lai phá thế nhà Thương tan tành
Khá thôi thối bớt dữ làm lành
Rồi đây tới đó Phật hành khổ thay
Chim không lồng mặc sức chim bay
Hẹp hòi nước cạn không cây hiệp bầy
Giáp Tý niên giáp Tý định ngày
Trời xuôi ách khổ khổ rày dân ôi !
Phấn nở nào phấn lộn với vôi
Thiết chì ra ngọc Nguy Khôi đời nầy
Đường gian nan dễ giấu khó bày
Câm hờn Tàu tặc hại rày Nam bang
Tiểu nhơn thắng quân tử thối nan
Quân tử đức thắng tiểu nhơn an hoà
Chí tham vui Thánh đạo Di Đà
Khuyên trong bà tánh trẻ già niệm kinh
Kiển nào vui Trời Phật tinh minh
Tiên thần lạc chí quảng thinh tổ đường
Chờ tham chi tánh bạo tâm cường
Ngũ mê một giấc quên đường Phật Tiên
Vui say chi phật thế chẳng yên
Tham vui một thuở sầu riêng nhiều ngày
Khổ thấy khổ tránh khổ sao tài
Càng cao danh vọng càng dày gian nan
Thấy việc khổ gở khổ mới an
Bực nào bằng bực giàu sang Phật trời
Đất chang chang trải lót sáng ngời
Đền đài cổ tự lập đờ biển gian
Khối sắt mài vàng ngọc vi nan
Quyền cao lộc cả giàu sang để dành
Chẳng tích đạo giữ việc làm lành
Phật không dạy dữ tranh hành dân ôi
Bạc bảy bạc thôi thế thế thôi
Nghĩ đời tích ác tích vôi thời nhiều
Thấy tích thiện ruột thắc chín chìu
Thương người trung hiếu Ngư tiều hoá long
Đau lòng súng súng nổ pháo bông
Khác nào buổi chợ khó trông nhóm hoài
Động lòng gổ gổ nọ than dài
Trường xuân lập lại nhóm hoài ngày đêm
Phật không em nhớn thế lòng êm
Phật êm nhơn thế ngày đêm thảm sầu
Chẳng nhớ xưa Lưu-Bị đi cầu
Quân sư Gia-các lập lầu Kinh-châu
Thiền giả tân nay ở chẳng lâu
Qua cầu đông-độ Kinh-châu đem về
Tân giả thiền sau hiệp trước lìa
Mưu vương trí chúa đem về long châu
Ruột ai từng cắt ruột không đau
Ngồi buồn nhớ việc trồng dâu để tầm
Người niệm Phật ngày sau ông tầm
Nhớ ơn tứ đại bửa rằm ba mươi
Cúng ngũ quả vật thực tốt tươi
Phật trời không dám dễ ngươi việc nào
Đời ma quỉ ăn nói hổn hào
Phật hiền kêu bận Phật nào nói ai
Lòng tưởng Phật có Phật Như-Lai
Đừng dừng khi Phật chiều mai bỏ mình
Thác không chôn kẻ dữ phơi hình
Kên ken quà quạ thây sính moi ăn
Ép cái lưỡi phải cắn cái răng
Ép gan ôm dạ khó khăn giữ mình
Thương cho kẻ chơi quán ngũ đình
Thân ai nấy độ biết mình phải không
Chớ nói ai gây oán mắc công
Ngặt tình Phật dạy ra công chỉ dùm
Đạo vợ chồng con cháu buộc chùm
Ngũ mê thức dậy đứt đùm không hay
Rả rời đâu không biết nổi nay
Ai thời cũng giỏi cũng hay xưng thầy
Phật dạy tôi trước tỏ sau bày
Bút Thần ký tự để rày hậu lai
Mặc thế tình ai dễ ép ai
Đường quê khôn thấu ngàn mai khó tường
Ghét thời cho ăn mật ăn đường
Thương cho roi giọt sau tường việc khôn
Qua năm Mẹo tôi chết không chôn
Ở đời ít dại nhiều khôn não nề
Nói léo lắc nhiều việc vụng về
Sao bằng thanh kiển theo bề con sang
Không dám bì kẻ phú người quan
Dân ngu thời phải lo toan phận nghèo
Muốn lên non xuống dốc lên đèo
Mắt nhìn sự thế như bèo hiệp tan
Kiển nào vui thuỷ bộ cao sang
Ngàn cây muôn cụm dọc ngang muôn nhà
Tới chốn đây gần nẻo Phổ-Đà
Ma-ha am tự Kiển bà Vi ve
Kẻ đi bộ người lại đi ghe
Bến đó biển trước sùng ghe ầm ầm
Cơn thảnh thơi no đủ ăn nằm
Thung dung trên thế ngọc cầm nở buôn
Luỵ đầm đầm luỵ nhỏ uông uông
Thảm ưu chí thảm sầu tuông đoạn sầu
Dạ chi lâm sông rộng bắt cầu
Việc thấy nghịch gở đặng thời xuôi
Nào hay ném gánh mất đầu văng đuôi
Cầu Trời vái Phật đem đuôi hiệp đầu
Ai đày con ô thước đội đầu
Qua phiên cứu chúa công hầu ơn đâu
Ôm dạ thảm ép thửa lòng đau
Càn khôn đại đạo ân sâu độ ràu
Con có tội cha mẹ bắt đày
Dầu sanh dầu tử ăn mày phải cam
Hội tân trào nhiều chức quan tham
Bạc ai trả nấy đừng ham dục lời
Đồng bạc hại nhơn Nghĩa rã rời
Quanh co uốn khúc nhiều lời đắng cay
Sửa kẻ vay đem lại làm ngay
Kẻ ngay làm vạy khổ thay bạc đời
Chê cảnh Phật dung bạc dạy lời
Đắng mà làm ngọt trải đời lòng riêng
Chữ tiền tài phấn thổ đảo điên
Bất như tích đức Mục Liên giáo lời
Chí cả trai mới đặng lên đời
Phép phuông lễ nghĩa giữ lời chánh minh
Việc tu hành ai cấm tụng kinh
Tụng kinh lòng bất tinh minh tội rày
Đánh mặt trống động chuông hội nầy
Giác lui giác tới ngủ ngày mê tâm
Giác nổi thế nhiều kẻ oán thâm
Nổi sầu nổi thảm binh âm dấy loàn
Sau ơn tổng trước cám ơn làng
Quan quân như hội nhứt tràng nhóm đông
Quan phế đức kẻ dữ phế công
Bạc trăm chẳng Phật người không hưởng phần
Ân báo ân dỉ biện tấn tần
Tử giai kỳ tử gia bần tri ân
Tiên tề gia mới gọi trị thân
Hậu tề kỳ quốc chăn dân biên thuỳ
Tâm bất tri diện phục bất tuỳ
Du thân thế phụ biên thuỳ đều chê
Tử trung cang bất tử thọ quê
Đường dài thâm thẩm ngựa đê luôn tuồng
Xem Đông tây ít kẻ lòng buồn
Nhìn tường Nam Bắc luôn tuồng tâm nhơn
Trong hai ngàn xử biến thất sơn
Biến thiên biến địa biến nhơn thay đời
Biến hết thảo mọc lại biến lời
Rả rời thân thể cho đời khinh khi
Phật với trời có dám nói chi
Dễ ăn dễ nói dễ khi khổ người
Người hại người hại tới chín mười
Làm sao tiêu Phật tiêu Trời quên thôi
Gặp cơn khó niệm phật quên thôi
Tới cơn có của lấy vôi bôi mình
Trong mười năm dựng nghiệp minh đình
Biển hồ lai láng mặc tình cá đua
Khúc cay đắng khúc chát khúc chua
Kẻ lo bán Phật người mua tượng hình
Thương phạm Phật nhiều kẻ lọng tình
Nhà thờ cha dạy thình lình không hay
Không nhà thờ cha dạy từ đây
Tranh tài đấu phép ai hay ai nhờ
Khá bủa câu thả lưới đợi chờ
Phật có tài phép một giờ thoát mê
Cõi dương gian ba kiển ba quê
Ba ngôi ba chúa châu phê nhứt đều
Thương cho người sống ít thác nhiều
Linh đơn Phật rưới mai chiều hoá tiên
Thầy dạy đời đa bịnh bất khuyên
Nói ra nhiều kẻ cười riêng chê thầm
Nhơn bất trung phi nghĩa mưu thầm
Ma thời lầm Phật Phật nào lầm ma
Một gánh thơm bán ế hôm qua
Nay đem bán lại Phật ra xử đời
Vật bán ế ngon ngọt nhiều lời
Bán nài bán tần bán thời nhục vinh
Đoái biển trước ba hôm quản thinh
Mương khai án cửa tinh minh một hòn
Tiền Gia định cải hậu Sàigòn
Đỉa đeo chân hạt hao mòn muôn dân
Chẳng dạy người phế ác vi ân
Gập gình trào quốc muôn dân bất hoà
Bất luận điều trẻ lộn người già
Ở ăn khác thế cửa nhà khoe khoan
Cửa Cần-thơ Phật khiến xuất san
Mỹ-tho phát hậu ký an một hòn
Một lời thệ biển cạn non mòn
Sắt thao nòm mỏi dạ còn phấn son
Đúc chuông đồng thích chí thon don
Núi kia muôn cụm lòng son một thời
Truyện Tây ninh đèn đỏ sáng ngời
Đồng nai đăng hoả chữ lời Tiên sư
Chớ bán cú đem dạ cẩu trư
Muôn lời đổ bể tâm tư bất tùng
Đa phi ngôn chĩ sử anh hùng
Xưng vi tư chủ bất tùng thượng sư
Kiển huê liên đau dạ ưu tư
Non bồng chớn chở thượng sư cầm quyền
Căm hờn thay phản chúa vong tiền
Tán gia bại sản chùa chiền phiên lưu
Tội khi quân hữu vô ưu
Sát tha Lục tỉnh hoang du Nam kỳ
Tác công nghiệp cho kẻ biên thuỳ
Hoang lâm tích hậu Bửu-Kỳ Hương-Sơn
Mạc đạo xà vô giác phi ơn
Thiền long chí thế Bửu Sơn mưu Trời
Lời dặn dò vi thiện ở đời
Mảng lo thiếu kẻ đổi lời thay vương
Mạc nhà Trụ xử mạc nhà thương
Qui lai Tây-Bá tứ phương phục tùng
Túc văn vỏ hội chiếm anh hùng
Tạm du Hưng-Thới tương phùng trí tri
Vận bất tề mang chữ ngu si
Phòng cơ tích đạo trí tri kiệt hào
Ba bực khôn khôn để chỗ nào
Dại thời ba bực anh hào ba căn
Khi tối đất khi lại có trăng
Trường sanh nhựt nguyệt hiệp căn đêm ngày
Phận nhớ tờ phận lại nhớ thầy
Tớ an phận tớ nổi thầy phương nao
Đường sanh tử đáy biển cù lao
Sống đi bành khất sá bao nổi thầy
Chốn du long sử tử đem đày
Tớ xa đài các sau Thầy ly môn
Dại một đứa dại hết một môn
Trường đồ mã lực biết khôn sức người
Bạc thời dụng phụ rãy vàng mười
Ngữa nghiên trong dạ tức cười ngoài môi
Nửa khôn nửa thôi cũng không thôi
Giữa đời sóng bổ chúa tôi nhuyễn nhừ
Quỉ xử quỉ Phật chẳng thèm trừ
Tà Thần cảm chánh Phật từ ma ra
Một kiển Tiên niệm Phật ngâm nga
Sao không tưởng Phật tưởng ma nhập mình
Lòng niệm Phật bỏ dữ trong mình
Bỏ ngang bỏ dọc ép tình công phu
Gắng thường hành niệm Phật rằng tu
Chí tâm mài sắt rừng thu mờ mờ
Tu nhứt kiếp ngộ Phật nhứt giờ
Tu trì giữ đạo mờ mờ đi đêm
Núi biến ít sao lại nổi thêm
Đồng nai Bắc địa không êm núi nào
Nghĩ tới đâu ruột thắt gan bào
Mắt nhìn bá tánh hỗn hào chỉnh ghê
Khó chốn kiển sau khó chốn quê
Thác trung thần thế chỉnh ghê Diêm đình
Tiêu tứ điện bốn nước lộng tình
Qui lai nhất thống nước mình chăn dân
Tiển xử kỷ hậu xử hỉ thân
Ở trần bất chánh bất phân tội hoài
Lo việc hậu mới đặng lâu dài
Ngày sau nhiều kẻ, phép tài trí tri
Đứng anh hùng vàng đá nài chi
Ngay vua lòng sắt trí tri tạc lòng
Đường tử sanh như đá chập chồng
Cheo leo duyên thiện nặng lòng âu lo
Ăn cơm trời bửa đói bửa no
Khó lo phận khó giàu lo phận giàu
Người không phải trái bí trái bầu
Công danh chí nửa nổi sầu tới đây
Nắng cạn nước thấy cá mới hay
Đào sâu khó lấp nổi thây chánh tà
Lời bằng nói đừng có nói xưng già
Thố long xuất thị nước nhà an khương
Tiền qui châu lập nhà Thương
Trụ vương xuất thế xử ương nhơn trần
Tố vi vương nan thị vi Thần
Bơ vơ tôi chúa cõi trần chắt chiu
Vạn quân tử xử đắc quần yêu
Tiêu nhơn tranh thực phi điêu chẳng còn
Dao mài đá năng liếc năng mòn
Nhiều cha nhiều chú con còn goá lâu
Trước kén rễ sau lại kén dâu
Hội đồng thẩm phán đâu đâu hội tề
Thượng minh lý dưới thuận một bề
Thuận dâu thuận rễ đặng về tây phương
Đổi nhơn vật đổi hết oan ương
Qui tề lập hậu khó thương bạo tàn
Thấy chòm ong vở ổ ba tràng
Cám thương lê thứ bạo tàn bất sanh
Cám phụ hoàng hoạ thể treo tranh
Cõi trần dối thế bia danh hành hình
Thoát sông mê cho giỏi tu tình
Rửa nhơ phàm tục sạch mình mới ngoan
Phật tùng nho giả xuất an bang
Văn nho bất Phật khôn ngoan bất Trờ
Hiếu chí hiên ai dạy để lời
Minh tâm khắc cốt Phật Trời ở đâu
Chữ tích thiện phùng thiện mấy câu
Tích ác phùng ác ở đâu để lời
Ơn thánh nhơn chỉ báo mối đời
Mai chiều thấy đó coi lời dở hay
Kẻ tu mặn người lại tu chay
Có Trời có Phật vậy ngay mối tường
Khá bỏ lòng tánh bạo tâm cường
Noi theo Thánh đạo dò đường Phật Tiên
Đố ai trừ cho đặng giặc Phiên
Hoạ Trời gởi đó thánh Tiên khử trừ
Đại hùng đại lực đại bi từ
Phép nào qua Phật dễ vui nhiểu lời
Sức tề-Thiên Đại-Thánh khi Trời
Phật Bà thâu phép giỏi đời bao nhiêu
Ngày bất tri thiên địa trừ yêu
Tam nhơn xuất Thánh tùng Nghiêu tri đời
Tam Thánh nhơn xuất hậu tri Trời
Tri nhơn tri vật tri lời bá gia
Tri hậu thế tri việc tà ma
Tri tiền Trung-Quốc tri ra Phật trời
Tri người trung kẻ nịnh y lời
Tri trong thế giới tri thời càn khôn
Tri vạn quốc chí sĩ mưu tôn
Thương người trung hiếu trí khôn tiền đường
Nay Hạ-Nguơn soi xét minh tường
Cầu lai cứu chúa Hớn đường qui châu
Nhìn tam châu sự thế chẳng lâu
Hậu tam tiền nhị qui châu nhứt trào
Nhớ tiên sanh quỉ cốc tâm bào
Tiền đường hậu Hớn chổ nào cũng thương
Người trung thần nhiều nổi tai ương
Đắng cay chua xót nhà Thương hội nầy
Thương cha ghẻ con ghẻ mắc đày
Chúc ngôn thọ giáo trước bày lời răn
Mình hại mình nói việc có căn
Nước nào hại nấy lăng xăng trở đời
Thương với nhau thương miệng thương lời
Tiềm tâm giết thác trong trời biết bao
Hậu nhứt thinh tiêu hết cù-lao
Nhị thiên chí khổ đề lao chen người
Nổi sầu bi thấy việc tức cười
Hoạ đâu chưa có thấy người đa mang
Kiển Phật Trời nay chẳng đặng an
Bá gia bá quốc tiêu tan chẳng còn
Lòng than ôi mệt mõi hao mòn
Dấu y như dấu dạ còn hồ nghi
Nhơn bửu thịnh trào quốc dĩ suy
Nước nào cũng vậy lượng chi nước mình
Quốc hữu suy vọng cáo thiên đình
Thời thình vị đáo hữu tình châu minh
Lưới thiên cơ bủa khắp quản thinh
Đạo lành học đặng tinh mình dễ gì
Hơi Kỳ-Nam thơm nực biên thuỳ
Mưu quân ái quốc dỉ tuỳ Thanh Tiên
Lỗi vương đạo Thánh đạo sao yên
Nguỵ hoàng phế quốc sầu riêng một mình
Vi nhơn nan huý thị nhơn tình
Diện tuy đối diện tâm bình cách sơn
Phật ghét Phật niệm Phật phi ơn
Phật ma ma Phật sát nhơn lao tù
Trời ghét Trời mắt sáng mà mù
Đạo Trời sao nói Phật Trời phù vân
Xét ch`ỗ nào lổi Thánh lỗi ân
Thiên tru địa lục du thân bất tồn
Kiện Hạ-nguơn sóng bổ đầu cồn
Giữ thân cũng khó giữ hồn cũng gay
Chua với ngọt mặn lạt đắng cay
Cọp tu thấy cọp cọp bay thấy rồng
Lỗi quân ân lỗi đạo vợ chồng
Lỗi nhơn lỗi vật lỗi lòng thiên san
Lỗi phụ tử huynh đệ bất an
Chuối non dú ép sau mang thúi buồng
Mối chỉ tơ rối rấm trong cuồn
Mực tàu nẻ thẳng lòng buồn sầu riêng
Lở dĩa mực củng lở bút nghiên
Khó thời thấy khó sầu riêng riêng lòng
Da trái bưởi ruột lại trái bồng
Người dưng khác họ một lòng bà con
Sàng nhiều lần nhiều nổi thon don
Lọc lừa gạo cội như son đỏ điều
Ít ai noi Canh-Mục Ngư-Tiều
Phật trời dạy bảo cũng nhiều nhiều hung
Giác Thanh Đề chí gái bất trung
Mục liên thiểu lộc Tiên cung dãm phần
Đoạ xuống trần thủ chánh xử trần
Hội nầy Thầy dạy khác phần tu riêng
Biết khát nước đặng tấm nước Tiên
Không chua việc Thánh nước đen đục ngừ
Lóng tai nghe vắn chốn thiên từ
Ngẩn ngơ cổ vảng đục ngừ kim lai
Đường thời chống mắc mỏ chông gai
Rẻ rề mắc đắng chiều mai coi đời
Người cải Phật kẻ lại cải Trời
Gió vay mắng gió mưa thời mắng mưa
Thương Phật trời nhiều kẻ chẳng tra
Nhà hoang vô chủ khó thưa hưởng phần
Xét nổi xa xét lại nổi gần
Từ năm Tân Hớn định phần chưa xuôi
Việc thầy vui đệ tử mới vui
Thầy buồn đệ tử phải xuôi lòng buồn
Có vui chỉ đờn địch thơ tuồng
Tôi Nam chúa Bắc như như cuồn rối tơ
Nghỉ mà coi tôi chúa bơ vơ
Chừng nào gở được rối tơ hết sầu
Chốn Tam-châu dạ giốc bắt cầu
Vì ai hết oán gây sầu từ đây
Chim còn sầu nhớ kiển nhớ cây
Làm người bao nở vổ tay reo cười
Việc oan gia nghi giải lắm người
Thù thâm tích oán hại người lao xao
Nuôi con khỉ khỉ múa làm sao
Rằng người trí huệ thấp cao ở đời
Việc nê hư hệ ấy ở trời
Chí tâm bào bổ để lời tinh minh
Đức chúa Trời rộng lượng thinh thinh
Phật ngài đại độ minh minh cõi trần
Trước phần thơ khanh sỉ nhà Tần
Tiền tồn hậu thất hiệp phần Hớn gia
Hậu Minh-Hoàng dày Phật phê cha
Nhà thờ phá hết Thầy ra yểm tài
Hậu Bắc địa tứ trấn cõi ngoài
Nam-bang đại quốc lâu dài trường sanh
Tội Đại-Thanh bán tự bán tranh
Hoạ hình bán Phật bất sanh cửu phần
Đại-phú quốc phệ tự hậu bần
Chữ mà chùi dít cửu phần bất sanh
Việc Nam-bang nhiều kẻ khôn lanh
Thất phần dư tử thiểu sanh tam phần
Thấy việc xa chẳng biết việc gần
Việt Nam có mấy việc Tần như nhau
Đất bắc kỳ sau lại ruộng sâu
Mười phần thác chín khó âu cho người
Cận việc thế thấy khổ chớ cười
Tài hay sức mạnh xin người thi ân
Ai có tài bố đức chăn dân
Phước Trời soi dấu muôn dân đặng nhờ
Chữ công danh sớm đợi tối chờ
Nước xao vì gió sao lờ vì mây
Trời khiến xuôi ách nước nước từ đây
Chà và hai nước mất thây chẳng còn
Xử việc trong Lục-Tỉnh hao mòn
Nam bang khổ hạ chùi lòn hết hơi
Chẳng hồi nào Nam-Việt thảnh thơi
Chổ nào vinh hiển các nơi vui cười
Việc sưu đinh thuế đóng từng người
Cày sâu cuốc cạn vui cười nổi chi
Đời Hạ-nguơn mắc một chữ khi
Không dè sau thấy việc chi cho người
Chen chúc khổ cực sắt vui cười
Khác chi đày tớ ngọi người hiển vang
Kẻ nói dọc người lại nói ngang
Tâm lầu quản khách giàu sang chung bùng
Lấy đồng bạc ỷ thế vô cùng
Lâm nguy thất thế không mìng ngủ đâu
Chẳng dò cạn sau chẳng dò sâu
Bườm trương giữa biển lo âu dựa bờ
Khá lo sao gặp tiết kịp giờ
Chiều mai có dựng Huỳnh cờ thanh long
Trải xem đời biển bạc non sông
Quạ đà thấy bẩy sao không tránh vong
Trai phản chúa giá lại lộn chồng
Đời nào đời vậy đem lòng vui đâu
Trào dưỡng hổ vi hoạ ngày sau
Tâm linh phước chí biết đâu vận thời
Bạc sao là đầu bạc hởi Trời
Xét xoi sự thế hởi đời bạc đen
Đồng bạc trắng trắng bác nhiều khen
Ở đời bụng bạc làm quen cái lòng
Khéo vô duyên tình nghĩa vợ chồng
Giàu sang trân trọng nghèo lòng dễ khi
Người sớm đầu tối đánh phải chi
 Nhứt tâm nhứt tánh e khi lỗi lầm
Nhớ tới đâu ruột thắt gan bầm
Vui đâu chúc đó không nhằm việc chi
Thế hết thịnh thời mới tới suy
Hết suy tới thịnhdĩ qui thượng đường
Người dạ bạo thủ sự tâm cường
Chung thân hành thiện bất tường thiện dư
 Nhứt nhựt hành ác tự hữu dư
Minh tâm chí lực nhơn cư bất điều
Chốn biển khổ lâm khổ thì nhiều
Săn hưu bắn nhạn Ngư-Tiều thiểu nhân
Bạc với vàng sao xứng đòn cân
Thương ngài cùng chức vì dân làm đầu
Quân phế quốc hầu tất phế hầu
Công danh sớm dục tố đầu quản bao
Nhớ nước giếng trông đợi nước ao
Giàu sang kim quốc chiêm bao công hầu
Khuấy bánh đúc son phấn chế màu
Chế thêm lan huệ chế hầu trước mai
Vận bất tề ai cũng như ai
Vải tây buộc cổ giây gai buộc đùm
Ngái trái đúm sung củng trái đùm
Đi buôn thiếu vốn ai dùm cho tôi
May có lời rủi lỗ thời thôi
Vốn thời thối vốn phận tôi lái lèo
Có người giàu cũng có người nghèo
Trà vay vay trả lái lèo nọc neo
Thế thì lặng in thế cheo leo
Giữ lòng cho chặt nọc neo cho bền
Đất năng lở sợ đất không nền
Thiện nam tín nữ cho bền nam mô
Miệng niệm Phật, thì kha nuốt vô
Niệm Phật mà nhổ khô khan trong lòng
Thời bất đạt hành khất bao đồng
Giáo duyên trả nợ thoả lòng thế gian
Đất Sàigòn phố ngói dọc ngang
Một người năm cắt cũng an phận mình
Gắng niệm Phật chí ý tận tình
Ưu quân ái quốc việc mình phải lo
E hậu nhựt nhà nước mất kho
Của trần vô số tiêu tro làm gì ?
Tiếng Ky-Hương thơm nực biên thuỳ
Bửu-Sơn mai quế qui kỳ thất niên
Long-Hoa hội tới đó mới yên
Đầu-Sơn nứt sỉ trừ phiên anh hùng
Hữu Ngủ Long công chúa tương phùng
Bay cao luyện thấp vô cùng tài năng
Hậu Đào-Lư nhứt sĩ hiệp căn
Phân vi nhựt nguyệt phi thăng phép tài
Giác cho người lo việc lâu dài
Ngủ-Long Công Chúa ra ngoài một thân
Phải lo đền trả nợ quân thần
Người nào phi nghĩa phi ân chẳng còn
Biển mình mông Phật nổi lên hòn
Đất bình sanh núi Trời còn không hay
Chim đậu không bắt chim bay
Nửa nạt nửa mở thịt phay ít lờn
Đồng nội ngoại thương hết không hờn
Thân lo báo bổ như đờn Bá-Nha
Lo hai bên cha cũng đồng cha
Hai vai gánh nặng xét ra làm người
Ruột xót đau việc lạ tức cười
Lòng ta ta biết việc người người hay
E nợ đời có trả có vay
Hết vinh tới nhục không hay quả đời
Người đổi người lời lại đổi lời
Phong thần trả quả thấy thời điếc tai
Nay đem lại vốn thiệt người lai
Rặt mà không rặt chiều mai không còn
Gia định còn sau mất Sài gòn
Châu đốc mất trước tiếng còn Angiang
Tiến Lý quốc lập hậu dương cang
Nam-kỳ Lục-Tỉnh an bang phục tùng
Mỹ Lương Nhơn tạm xứ anh hùng
Nhơn trung chánh thị anh hùng chánh tâm
Xét cơ hậu tồn xét cơ thâm
Tri tiền nghiệm hậu Minh tâm sách ngoài
Chớ chế đây nói việc dông dài
Người trong trung quốc hay ngoài càn khôn
Tiến thánh giá tận thế qui khôn
Nam Tần cận địa phá môn chùa chiền
Truyền giữ truyền tử bất truyền hiền
Truyền mưu truyền trí truyền hiền kề ngôi
Có xét thời đặng phước dân ôi
Không thời vận đoạ tới thôi khổ rày
Mất một mối kiếm tối một ngày
Trong hai năm chẳn kiếm rày chưa ra
Mất bề mẹ khó kiếm nổi cha
Thấy còn mà mất nghĩ ra thảm phiền
Mất mà còn trở lại như tiền
Rừng xuân bá tánh chớ phiền nam mô
Ở trong Trời khổ quốc hung nô
Đạo mà giữ đạo gia-Tô mặt người
Chớ ép ai giọng nhỏ tiếng cười
Xem đời trần hạ việc người khó phân
Sự bất tung Phật giả khi thân
Chê đời bất chánh vô phân minh tình
Nói can lẻ nhiều việc bất bình
Dốt mà nói chữ nghĩ mình nhiều chê
Nghĩ mỗi mình mỗi việc mỗi quê
Mười chuyện quấy chín khen chê mặc tình
Éo le thân không đáng cái hình
Vô duyên chibấy việc mình mình ôi !
Cám ông Bướm tưởng nghĩa ông Vôi
Người Tần mắc đoạ tanh hôi xác phàm
Chốn núi non chí sỉ lo làm
Kìa non Bửu ngạn tiếng đàm ma ha
Hội nhà thớ đức cố đức cha
Các am các tự đều ra tranh tài
Việc văn hay chẳng luận đọc dài
Ngặt tình chưa đủ sách ngoài nói dai
Mười tám nước việc nói chiều mai
Ích chi một chổ nói giai má phiền
Có công đâu làm việc không tiền
Chi vay lổ miệng chớ phiền bạc trăm
Việc nói láo cầu hội mười lăm
Ba mươi lễ bái nhứt tâm hội đồng
Vọng nhập bát quốc hiệp một lòng
Chúc nam Phật độ hội đồng quanh minh
Rán nhồi lòng hai chữ sắt đinh
Muôn dân xao xát rộng thinh cửa Trời
Ăn theo thuở ở phải theo thời
Một trăm việc thế khác lời một trăm
Chén trong sống còn động lên mâm
Ở đời khôn dại tại tâm dễ gì
Đời làm phải Trời phải nương tuỳ
Đời nào làm quấy quấy thì tùng chi
Có chữ rằng chi tử vu qui
Làm thân con gái phải đi theo chồng
Trai năm thê bảy thiếp đèo bồng
Nữ trinh thờ chúa giữ lòng thờ phu
Nam nữ đồng biển thánh rừng Nhu
Ngày sau tỏ rạng trăng thu đạo đồng
Sao không nép mà quết bánh phòng
Còn hai giồng gạo giữ lòng làm ăn
Đến chừng nào nhựt nguyệt hiệp căn
Ngày thời ông mọc đêm trăng sáng hoài
Học thuộc lòng nói việc dong dài
Trường an ứng thí bẩm ngài ví tiên
Hột lúa Trời đỏ ruột điểm khuyên
Trái dừa nhằm sức của tiên cho mình
Có quan Hưng hiệp với quan Bình
Quan-Công xuất thế gẩm tình ai hay
Đường sanh tử khác thể tên bay
Lo hồn vi chánh lo thay làm gì
Thác mà biết việc thế mới kỳ
Sống mà không biết việc gì làm chi
Có lòng cũng quỉ Phật chứng tri
Không lòng cùng Phật Phật đi mà vìa
Người thuờ ngay sớm cách tối lìa
No nao sun hiệp đem về nhứt môn
Dại lở dại khôn cũng lở khôn
Toà sen rước khách non côn ngọc lành
Thuờ xuân xanh kết nghĩa không đành
Trái dươn lỗi đạo ngọc lành hoá long
Thoàn độ phu đưa kẻ qua sông
Ngư phùng độc thuỷ hoá long không ngờ
Vỏ miếu tiêu hồn phách vật vờ
Cầu may điểm nguyệt phượng thờ tổ tiên
Trách ai làm bá tánh đảo điên
Thương người trung hiếu sầu riêng trong lòng
Đất kinh đô dư vợ hiếu chồng
Nam thanh gắng chí rèn lòng công phu
Bề nữ tu mài sắt chí tu
Hoạ may gặp thuở ngao du non Thần
Vui làm chi một cõi dương trần
Công lao tiêu tứ tưởng phần vạn niên
Cám Ngọc-Hoàng ngồi ngự chẳng yên
Cõi trần xử thế thiểu niên xác phàm
Phải gắng công niệm chí lo làm
Phật cho Trời định xác xác phàm vi ngôn
Có xuất tình mới biết rằng khôn
Chừng nào không có một mn6 nói cuồng
Nhớ Bắc-Nam chí thiết lòng buồn
Dế ngâm vắn giỏi chỉ cuồng lòng đơn
Mắt đoán nhìn Tiên cảnh Thất sơn
Ngùi ngùi nhớ chúa đội ơn lộc thầy
Cha nam con bắc tới nởi nầy
Trời cao đất rộng chứng rày cô thân
Chúa trung tín dĩ lễ đại ân
Ve ngâm thảnh thót ruột phân gan bào
Đi tới chùa niệm Phật ào ào
Về nhà khác thể như Tàu hưng binh
Ngó thấy Phật sợ Phật tâm kinh
Về nhà tưởng lại như tinh với tà
Dọn kiển tu sắc phục áo dà
Màu thoàn bất chánh ông bà bất tri
Người ở đời phải xét phải suy
Phải lo phải sợ phải chi rách lành
Người có tổ chim đỗ có nhành
Người hiền chúa rạng dạ đành tùng qui
Đời non nảy dụng thảy con ty
Con dòng nước đục bất trin nẻo đường
Con người cởi chịu cực thường thường
Cực thời chịu cực dắt đường nẻo đi
Nhớn đắc thế nhơn bất khả thi
Con giòng con cời cũng đi một đường
Đứt dây mũi mới lủi vô vườn
Đụng cây đụng cội không đường mà đi
Của không làm ân huỷ một khi
Ai đem tới nữa mà đi ăn bòn
Ăn quẹt mỏ láo láo tiếng dòn
Ba đời ăn chực nhưng còn nói dai
Ăn của người đem dạ hại ai
Rồi đây tới đó điếc tai đứt đầu
Đao trí huệ lòng dốc vọng cầu
Miển cho chúa rạng công hầu tạc bia
Của bá gia mặc ý phân chia
Rồi đây có sức nói lia miệng người
Buồn thời buồn nhiều việc tức cười
Của thiên trả địa e người tiêu tro
Thấy đói trước người khác âu lo
Hoạnh tài bất phú mà no sao đời
Việc khác nhau có một chữ thời
Đó tu cho giỏi ở đời trường xuân
Xem cho biết lẻ oan chổ ưng
Hại người Lục-Tỉnh lại xưng anh hùng
Tội của người nghỉ tội vô cùng
Tội nhơn phạm Phật chẳng dùng một ai
Lòng vong cầu thấy Phật Như-Lai
Thời người mới biết tội ai ít nhiều
Kẻ vong sư phản đạo phế triều
Học đòi Lữ-Bố trá tiều trêu ngươi
Qua trái quí ăn trái gốc bươi
Nực cười Đổng-trác mắc ngươi Tư-Đô
Của hoạnh tài tích để mấy bồ
Cám thương kẻ Hớn người Hố thiết tha
Chốn ngai vàng vửng đặt âu ca
Nam thanh nữ tú vào ra nhộn nhàn
Khéo rủ nhau mà đi hốt vàng
Gặp vàng không hốt ra đàng hốt tro
Mặc thế tình sợ đói đi lo
Nghỉ đi nghỉ lại không no đói hoài
Đờn độc quyền chiết thế chẳng dài
Chiết thân chiết bạn chiết hoài lẻ đôi
Đời nghỉ đời ba bực khó thôi
Một dây ba bực làm tôi cực hoài
Người cầm kỳ thi hoạ hớn hài
Độc quyền hại kẻ bất tài cô thân
Khó nổi đời thấy khó khó phân
Dầu khôn thứ mấy chữ dân thiểu lời
Người trên nói dưới để ra lời
Việc quấy nói phải ở đời phải lo
Thấy việc đời lòng đói phải no
Cò ma dựa mé khỏi lo lạnh lùng
Tôi làm biếng nói việc tầm khùng
Điên điển đỏ mắt xưng hùng với ai
Đói ăn bắp đói nữa ăn khoai
Hết khoai hết bắp chiều mai ăn đá
Mấy ai chừng đặng chim bẻ ná
Có người nào đặng cá bỏ nôm
Người ở đời ai chẳng an cơm
Cơm ai mà độ không thơm tiếng mời
Ai cũng muốn làm Phật làm Trời
Lời Phật chẳng kể kể lời ma không
Việc tu hành đừng nại thất công
Đôi mài tâm tánh sợ không ôn nhuần
Phát cụm cỏ cho thấy ngỏ rừng
Hỉ nộ ái ố để gừng nhập tâm
Vậy mới rằng kế hiếm mưu thâm
Mắt ngơ tai điếc Minh tâm kế kỳ
Nhơn lưu danh hổ tử lưu bì
Làm sao để tiếng biên thuỳ ngợi danh
Giá xuân vương chánh ngoạt tượng tranh
Mới rằng quân tử khôn lanh trên đời
Thương nhớ thay lời Phật dạy lời
Du tồn cốt cách Phật Trời ái ân
Lập kỳ đạo ái đạo kỳ thân
Phế điền đạt hải báo an khó bì
Hoạ phước nhơn do cánh vấn thì
Thiện duơn tác phước bất tuỳ tâm vong
Sanh giả không hề tử giả không
Ngồi buồn nói chuyện mình mong giải buồn
Hậu Gia định Tây trước đi xuồng
Giăng câu đặt lợp luông tuồng chơn không
Nói láo giống nói việc mênh mông
Đặng mà giựt của đạt công phàm trầt
Việc bất minh chứng có thánh Thần
Lòng tà dạ quỉ chẳng gần Phật Tiên
Đêm nằm canh thổn thức chẳng yên
Mảng lo trung hiếu sầu riêng một mình
Lo công tư thắc thẻo tâm tình
Lẽ Trời chưa dậy biết mình làm sao
Ví cũng như cá cạn ở ao
Hội nầy khác thể chiêm bao công hầu
May một chút rủi chịu ngàn sầu
Ai ai cũng vậy cạo đầu theo Tây
Một chút rủi một chút thì may
Tiêu đầu loạn ngạch mới hay việc đời
Kho nổi than việc khó hỏi Trời
Hai đường hoa phước đổi vời về ai
Niệm nam mô bồ tát Như-Lai
Di Đà thọ ký cho ai thời nhờ
Độ bá tánh tới bực tới bờ
Làm lành niệm Phật mờ chờ hội sau
Tồn núi Điện sau lại ruộng sâu
Tàu mang ở đó giăng câu đặt lờ
Chốn hạ trần con dại con khờ
Trông ơn đức mọn phương thờ chúa công
Kẻo bá gia tích thiện đợi trông
Hư nên sống thác đức ông ra đời
Có hào quang chói rực sáng Trời
Muôn dân khủng cụ lập đời mới an
Có sông dọc sau có sông ngang
Xe hơi xe kiến chạy sang giáp vòng
Có tàu cây tàu sắt tàu đồng
Trân châu bửu vật thoả lòng yến anh
Nước Nam-Kỳ như bức tượng tranh
Ăn nói diệu ngọt khôn lanh tánh tình
Máy thiên cơ việc khéo nước mình
Nam thanh nữ tú nhứt tình chùa công
Chẳng sanh lòng dạ bướm kề ong
Ăn ngồi thứ tự chí long nữ tình
Qua ngày sau không miễu không đình
Hội tề công sở nhứt tình quốc gia
Nước tây-Phiên nhà thờ không cha
Niệm trời niệm Phật quốc gia an hoà
Mười tám nước như con một nhà
Đều thời niệm Phật Di Đà công phu
Gió hai ngọn xuân nhựt nguyệt thu
Không lạnh không nực chí tu để lời
Kỷ dậu trước Thầy ra độ đời
Giáo răn bá tánh không lời nào nghe
Tới hội nầy thấy việc bể ghe
Khuyên lòng bá tánh trồng tre đương bồ
> Kiển Long Châu sau có hai hồ
Trời sanh giúp vững cơ đồ Hớn-bang
Chốn nào lang giấc điệp chẳng an
Tưởng thôi áo não trung can tâm tình
Việc trước lo lo trước một mình
Nhìn sau ít kẻ nhứt tình lo âu
Giếng bồi cạn chi dốc đào sâu
Thả chà nhử cá để sau độ ngày
Trâu của chệt Annam bắt cày
Khỏi sưu khỏi thuế khỏi rày lao đao
Khỏi biển khổ ở chốn non cao
Ý sao bá tánh lao xao nại lòng
Chớ đem lòng phụ bạc đất đồng
Gạo trần têu hết bạc đồng no không
Chê nước giếng muốn uống nước sông
Nước nào cũng nước đây không ép lòng
Còn ba mối hai mối lòng dòng
Khá tu giữ dạ lòng giữ thân
Người giữ đạo giữ Nghĩa giữ Nhân
Ăn trái thì phải dung phân cây mè
Khá đốn tre cốn lại một bè
Thả trôi theo nước ruôi mè ở chung
Chí quân tử phải giữ hiếu trung
Chẳng kỳ đói rách cùi phun tại lòng
Đồng Cần-Lố núi nổi giáp vòng
Sông ngang sông dọc tại lòng Phật Tiên
Phật chẳng ghét kẻ dại người điên
Thủ thân vi chánh Phật Tiên độ người
Phật chẳng ghét kẻ khóc người cười
Ghét tâm ghét tánh người bất minh
Phật không ghét niệm Phật tụng kinh
Tụng kinh lỗi đạo bất minh chẳng dùng
Mặc thế cạnh tranh quốc xưng hùng
Hoàng thiên sở định lộc phùng chư châu
Kẻ tu núi người người ở ruộng sâu
Hội nầy chư quốc chư châu tranh tài
Mặc thế tình thi hoạ thơ bài
Tri kim tri cổ tranh tài tri công
Đạo trung dung xà đắc hoá long
Người thời cũng cánh không long bay rày
Tưởng ơn Phật phải nhớ ơn Thầy
Soi gương mới thấy đêm ngày kiết hung
Soi gió thấy kẻ ninh người trung
Soi lòng cho biết kẻ hung người hiền
Khuyên bá gia niệm Phật chớ phiền
Tại ai làm dữ Phật hiền thinh không
Kẻ tốn bạc người lại tốn công
Chừng nào cọp đặng hoá lông đền bồi
Việc không thấy nói trước cho rồi
Từ nay sắp tới lần hồi coi chơi
Kẻ một chỗ người ở một nơi
Lần hồi đem lại thăm hơi bạn lành
Kẻ mé biển Người ở đầu gành
Phật đem hiệp lại người lành qui Tây
Đồ củ đồ hơi ấm thì hay
Chữ nghĩa thì ít lý nay cao kỳ
Nắn Phật Địa bụng lớn chì bì
Tay cầm điều thuốc tiền thì một quan
Đất Cần lố nhà dọc giãy ngang
Phố lầu chợ quán giàu sang muôn nhà
Đâu đâu không trẻ cũng không già
Tám mươi mới có vậy mà con so
Ngoài muôn dân lạc nghiệp đủ no
Mười người sanh đặng con so một người
Người tốt tươi ăn nói vui cười
Một muôn tri hậu tuổi người so le
Trong hai muôn biến đổi khá nghe
Còn sanh còn tử so le lập đời
Lập trường sanh một kiển Phật Trời
Thinh không biến hoá theo lời Phật Tiên
Lo hội nầy sự thế chẳng yên
Mười người thì cũng lòng riêng về mười
Lòng Phật trời sầu thảm biến cười
Tang điền biến hải khổ người dân ôi
Thấn nhồi nhã rời rả chưa thôi
Mười sầu mười thẩm thương ôi thân người
Nhịn trầu thuốc biếng nói biếng cười
Ngày sau răng trắng như người Quảng đông
Nội châu thân không có mọc lông
Tóc dài da trắng phụng long dạng hình
Nói việc loạn phải nói việc bình
Sợ người thân thể trâu sình cá ương
Xét trong Trời nhiều nổi thảm thương
Đa ngôn đa ngữ đa ương dân Trời
Ở đa tâm đa dạ khổ đời
Ngày sau con mắt con Trời trong go
Chớ đem lòng lo đói lo no
Làm lành niệm Phật Phật lo cho mình
Chớ lo việc nổi sấm thình lình
Bây giờ lo việc tâm tình tu thân
Đến ngày sau mua bán có cân
Cá tôm một giá không phân ít nhiều
Nước phản nam nước lộn hai chìu
Lúa gạo một giá mỷ miều hai mai
Việc Phong-Thần như thể ra thai
Âm thinh thức dậy thấy tai ó rằng
Hớn-Chung-Ly rượu thưởng đích bằng
E sao Trần thị say rằng lâm chung
Thủ bực chánh bỏ dạ ngang hung
Đem về lòng chánh thủ chung tẩy tà
Chớ tin ngay mắc kẻ thiệt thà
Thiệt mà không thiệt phá nhà quá quân
Đời lộn kiếp ăn nói bất tuân
Châu nhi phục thỉ thị quân thị thần
Quân tử ưu đạo bất ưu bần
Việc xa chưa thấy việc gần chưa hay
Kể từ năm Mậu-Ngủ thấy Tây
Bước qua Mậu-Ngủ không Tây ai cầm
Muốn niệm Phật thì niệm âm thầm
Niệm lớn nhiều kẻ giận bầm lá gan
Thấy cuộc đời khó nổi thuở than
Mười sầu phố ngói tiêu tan có ngày
Sao chẳng xét nước khổ mắc đày
Hết vinh đến nhục ăn mài sướng hơn
Thế cây mục ai từng thoa sơn
Dắt dìu lên núi Thái-Sơn tầm Thầy
Trước ai tỏ sao lại ai bày
Thôi thôi đừng nhắc việc Thầy làm chi
Đội giạ bạc lấp thửa lời ghi
Bạc thời hay bạc bỏ đi cho rồi
Qua Giađịnh mua mấm mấy hồi
Đem về Long-Ấp người ngồi bán cân
Nghỉ có thân thời khổ với thân
Đời nầy buôn bán cầm cân tội nhiều
Qua mặt thế không sợ tội triều
Ăn chung tiền của tội nhiều mình mang
Ngổ nghịch huờn sanh ngổ nghịch đoan
Bạo tàn tàn bạo dọc ngang nối dài
Thảo luận huờn sanh thảo thuận hoài
Phụ từ tử hiếu lâu dài quốc gia
Phật sanh Phật ma lại sanh ma
Hạ nguơn tận thế Phật ma lôn cuồn
Vui đồng bạc đi lạc lòng buồn
Đa ngân phá luật thơ tuồng sạch trơn
Hữu cổ tích kim đắc tri ơn
Suy kim nghiệm cổ Thất sơn minh tinh
Muôn vui chi thông thả một mình
Muốn cho có đó hiệp tình có đây
Bỏ hung bạo giữ việc thảo ngay
Gian tham bớt bớt tà tây thời chừa
Nịnh với trung hiệp lại sao vừa
Nông phu ân sỉ cày bừa náo nương
Đừng đem lòng thương lại hại thương
Đời nầy thương ghét oan ương hại lòng
Bồi mé biển lở kiểu đất đồng
Lao xao buổi chợ chập chồng gian nan
Kiển hoài kiện lòng dạ mới an
Thương người xa xứ gian nan nhiều bề
Lòng muốn cho quốc trị gia tề
Liều mình như thể Lý hề thuở xưa
Giốc làm thơ mà gởi cho mưa
Mưa đưa cho gió gió thưa Phật Trời
Cõi dương gian trung nịnh mấy đời
Sớ tâu Hoàng Thượng xử thời oan ân
Tức lòng nghĩa động thữa lòng Nhân
Cầu trời khẩn Phật xử phân dương trần
Gia trí đoãn quốc loạn trí bần
Hội an Tiên Thánh âm thần chiếu tri
Cầu Tiền vãng trở lại một khi
Vọng cầu Hậu vãng chiếu tri chánh tà
Lòng vọng cầu Phật Tổ ông bà
Như Lai cứu thế chánh tà Hạ nguơn
Cửa Ngã Bác có nổi nhị sơn
Núi sam tiêu mất thất sơn điện đền
Chí anh hùng lập chí cho bền
Sông ngang ngay thẳng vô đền Bửu Sơn
Oán đa oán ơn kiến thiểu ơn
Hội lành nở bỏ Thất Sơn sao đành
Chim khôn thời lựa cội lựa nhành
Giá khôn kiếm chốn trai lành nương dân
Gái trâm giắc mới gọi gái ân
Trai thời trí huệ gọi thân trai lành
Người niệm Phật lòng phật để giành
Cải tà qui chánh dạ đành bao lâu
Con cá lớn nằm ẩn bực sâu
Khỉ thời ra khỉ chạy lâu mấy thiền
Dám khuyên lòng bá tánh chớ phiền
Lời ngu nói dại nhị tiền nhứt căn
Chim chìa vôi học nói liếu lăng
Chánh thời phủ chánh phế căn quỉ tà
Mặc ý ai phụ bạc lòng già
Cây đắng trái ngọt gói trà chưng hương
Nghĩ đời nầy như ngựa buông cương
Thiết tình chí để Đường vương tầm hiền
Thuở cựu đô tạc chữ vi tiền
Muôn dân xài xí chớ phiền nhục vinh
Phải xét ra tỏ lẻ chánh minh
Việc nào tà vạy âm binh chứng rày
Trên Phật Trời cứu độ hội nầy
Dương gian nhãn nhục khổ Thầy gian nan
Người ta sao mình vậy khó an
Đời nầy nhiều kẻ dọc ngang phân bì
Có sông dọc nhiều kẻ dị kỳ
Đường ngỡ xe lửa chạy thì bạcliêu
Núi lao xao lập hậu Trời Nghiêu
Cao điền đất Thuấn tiêu diêu độc trùng
Sau vật nầy Trời Phật cho dùng
Phật đem trở lại dưỡng cùng vạn gia
Tồn nhị thú phạm luật quốc gia
Con trâu co chó cởi ta không vìa
Lòng trách ai ăn giấy bỏ bìa
Khi thương thương vội khi lìa lìa xa
Ruột không ruột Phật xách bỏ ra
Ai mà chỉ tính ngoài da đem vào
Thiệt huyết khí cốt nhục đồng bào
Người dưng lạ mặt đem vào lòng thương
Phật dụng lòng dòng Phật Phật thương
Dụng tâm dụng tánh oan ương bạc tiền
Khổ mấy năm khổ mấy không phiền
Khổ bao nhiêu khổ bạc khổ tiền nhọc lo
Chẳng thà đói nhịn đói nằm co
Của người thọ thực ăn no tức lòng
Cái đồng bạc vẽ đủ giáp vòng
Vẽ phãi vẽ quấy vẽ đủ lòng vạy ngay
Vẽ Nam Việt vẽ tới Đại Tây
Vẽ viên các món vẽ thây không còn
Nhiều đồng bạc cải la Sàigòn
Chừng nào hết bạc không còn một manh
Ngày sáu khắc đem lại năm canh
Cải quê cải dại khôn lanh nổi nầy
Cải lời tớ cũng cải lời thầy
Cải bao nhiêu cải quá rầy hết trơn
Trải biển khổ báo bổ người ơn
Chừng nào pháo nổ thoa sơn mặt điều
Ơn Tây trước trả bạc cũng nhiều
Tàu mang kết oán mặt điều khó theo
Mắt ngó ngơ xem thế cheo leo
Dụng ngân lấp oán dụng heo lấp lòng
Dụng đồng bạc trải việc bao đồng
Ơn đền nghĩa trả phỉ lòng bá gia
Phật hội đồng dạy bảo thốt ra
Người đều hằng nói rằng ma nực cười
Buồn thời khóc vui vẻ thời cười
Tôi tà con mắt ngó người Phật ma
Sau trở lại người tây sợ ta
Chừng nào tới đó quỉ ma thác nhiều
Lại chùa công che trại cất lều
Tam niên giáo đạo phá kiều huệ rơi
Huê tàn rồi đây đó thảnh thơi
Ngũ mê thức dậy hai nới biết gì
Tiếng cười nói là tiếng biên thuỳ
Vô biên đa đạo lấy gì có con
Chữ Bửu Sơn sau thiệt chữ son
Chánh vi vương tướng tám con trị vì
Có chữ rằng phu xướng phụ tuỳ
Chồng làm anh vợ trị vì mới hay
Có ai mà nghịch mạng như Tây
Em mà để chị trái tai hai bề
Sao chẳng nhớ tiển thổ hội thề
Lầu son sớm dựa tối kề vinh sang
Bởi dính mở mèo mới ăn than
Con sải mà đặng làm quan mấy đời
Tu bên Phật sao bỏ bên Trời
Tu Trời bỏ Phật trái đời không nên
Ơn Cao Lãnh người chớ vội quên
Rừng nho phụ bạc không nên một người
Biển thánh minh như thể vàng mười
Ơn ngôn giáo đạo mặc người khen chê
Trước xem đèn gần hiệp kiển huê
Đạo mầu chánh lý phu thê thuận hoà
Lở ruột non cũng lở ruột già
Lở trung lở nịnh lở mà nghĩa nhân
Lở báo hiếu cũng lở lập thân
Lở buôn lở bán lở phân cấy cày
Lở phú quí cũng lở ăn mày
Lở quan lở tướng lở rày làm dân
Lở ăn nói mà cũng lở phân
Lở bề ruộng rẩy lở ân của người
Lở ngồi nói cũng lở đi cười
Lở ngủ lở thức lở người vào ra
Lở việc Phật cũng lở việc ma
Lở bà con ruột lở cha hai bề
Lở làm tướng cũng lở làm hề
Lở đi cho dứt lở về cho an
Lở đói khó cũng lở giàu sang
Lở qua tây quốc lở an Nam Kỳ
Lở bó giác cũng lở bó bì
Lở sanh lở tử lở thì người ta
Lở con Phật cũng lở con ma
Con Trời cháu Phật lở ra hội nầy
Lở làm tớ cũng lở làm Thầy
Lở về Cấm Điện lở rày ở sông
Lở nói thiệt lở nói minh mông
Lở người ăn học lở công quê mùa
Lở tu gia cũng lở tu chùa
Lở người giữ đạo lở vùa hương Tiên
Lở việc loạn cũng lở việc yên
Lở trời lở Phật lở Tiên ở phàm
Lở cũng không cũng lở đi làm
Lở sông lở rạch lở vàm Đồng nai
Lở con gái cũng lở con trai
Lở chiêu của Phật lở mai của Trời
Lở nói dại lở nói khôn lời
Lở nằm lở ngủ lở thời công danh
Lở quỉ quái cũng lở đua tranh
Lở người sạch sẽ hôi tanh là mình
Nghỉ càng đau mấy đoạn tâm tình
Vô duyên chi bấy phận mình mình ôi
Tưởng son phấn ai dè bạc vôi
Hại chi đến đổi chúa tôi rả rời
Đường gian nan Trời xét hỡi Trời
Phật ơi hỡi Phật thương thời chúng sanh
Xác phàm trần đày đoạ hôi tanh
Chí tâm mài sắt giá canh chuyên nghề
Lòng dặn lòng thảo thuận mội bề
Dựa nương đức Phật đặng về Tây phương
Độ bà gia khỏi chốn tai ương
Miệng lằng lưỡi mối cám thương dân trời
Đổ mồ hôi cho kẻ ở đời
Một năm chẳng niệm Phật Trời một câu
Miệng chưỡi lộn muốn chưỡi cho lâu
Niệm Phật niệm có một câu không dùng
Tôi cuồng trí nói việc tầm khùng
Niệm Phật cũng phải không dùng cũng hay
Kẻ tu mặn ghét người tu chay
Tu chay ghét mặn không ngay tu nào
Tu uống nước niệm Phật uống vào
Ăn cơm niệm Phật chỗ nào cũng tu
Lòng niệm Phật nản dạ chí tu
Ngày sau lập lại xuân thu hai mùa
Một nước thời tu có một chùa
Nhà không phượng tự hai mùa xem minh
Có hai ngày lễ bái tưởng kinh
Ba mươi mồng một chánh minh nhứt trường
Ngày mười lăm mười sáu lập thường
Niệm trời niệm Phật nhị trường an khương
Lễ nguơn đán hạ nhựt xuân vương
Chánh ngoạt tháng tý an khương nước nhà
Ngoài muôn dân niệm Phật Di Đà
Thất ngoạt sơ nhứt lễ bà chánh chung
Nhơn bất ác tích thiện vi trung
Lễ xuân nguơn đán chánh chung hai mùa
Lễ thượng nguơn gia kiết tại chùa
Trung nguơn thu nhựt thủ vùa hương rơi
Nơi nơi đều ngợi chữ thảnh thơi
Ca ngâm xứ xứ vui chơi thanh nhàn
Lập trí trai tới chốn Nhà-Bàn
Võ văn luyện tập diển tràng ứng khoa
Vậy mới rằng tưởng Phật bỏ ma
Mê chi theo chốn Diêm-la bỏ trời
Chớ đem lòng than trách vận thời
Bấy lâu chẳng tưởng Phật Trời trách ai
Nhơn hữu tài người mới hữu tai
Trào nào cũng vậy có ai sướng đời
Người hữu trí năn đổi năn dời
Nhiều tai nhiều hoạ nhiều thời hiển vang
Kẻ ngang nịnh một thuở dọc ngang
Hết thời ngang dọc tan hoang cửa nhà
Vinh một thuở nhục hạ tới già
Ngược xuôi thưa thiếu vinh mà bao lâu
Trâu mãn đời trâu cũng là trâu
Chẳng bì theo sấu biển sâu hoá rồng
Khác với nhau có một tấm lòng
Lòng ma huờn thú lòng rồng huờn tăng
Phật thi đức trào quốc thi văn
Nhơn tùng thi chánh nhơn tăng thi lòng
Kiển nào vui bằng kiển đất đồng
Ở đây đổi dạng đổi lòng thi ân
Đổi người nghĩa đổi thửa người nhân
Đổi qua đổi lại nhứt thân tu trì
Lở đức cậu cũng lở đức dì
Lở bề đức cố lở thì đức cha
Lở bà phước cũng lở ma ha
Lở hết sức lở Phật ra mới bôi
Lở bề đứng cũng lở bề ngồi
Lở trau má phấn lở dồi mặt son
Lở bề vợ cũng lở bề con
Lở hoài lở quỉ thon don tấm lòng
Người quân sư bảo hộ bao đồng
Tam thập thê thiếp giữ lòng trường sanh
Gái dồi lòng trinh tiết khôn lanh
Gặp trai trí cả tương tranh tương phùng
Người khôn lanh lòng Phật bất tùng
Ngày sau như thể đứa khùng chăn trâu
Việc thấy đó người phải lo âu
Nước đà tới cổ ngập sâu hụt giò
Chớ ham chi đồng bạc con cò
Vàng mười thấy đó giả đò ngó ngơ
Xem cuộc đời bảng lảng bơ lơ
Người không tưởng Phật ngẩn ngơ nổi sần
Một cái sông biết bắt mấy cầu
Kẻ qua Tây tự người hầu Diêm-vương
Thấy việc đời ương hỡi lụy ương
Làm sao Pậht độ Phật thương đặng người
Ái chúng sanh ái tử chí mười
Tử giai kỳ tử con người quỉ ma
Con của Phật niệm Phật Thích-Ca
Con ma chẳng tưởng mẹ cha lời nào
Tưởng khôn quỉ ăn nói hỗn hào
Chọc trai chọc gái chỗ nào chánh minh
Con của Phật sao chẳng niệm kinh
Con Trời cháu Phật tinh minh tấm lòng
Điểm nhan sắc nói việc bao đồng
Việc mình trong lòng không phòng một căn
Thấy con Rắn đều nói con Trăng
Gặp mèo thấy Chuột không ăn chỗ nào
Liếc mắt xem nhiều kẻ hổn hào
Từ bi tưởng Phật người nào vốn không
Đất còn đặt Phật biến nên sông
Làm người lo việc minh mông sợ kỳ
Sợ động Phật lòng Phật chẳng tùy
Động Trời Trời chẳng thương vì thời hư
Lòng niệm Phật lòng phải ưu tư
Sợ trời sợ Phật sợ dư mười phần
Có đâu kêu Trời Phật rần rần
Khi Trời ngạo Phật âm thần dậy rân
Binh khắc dược đa binh khó phân
Từ nay sắp tới khổ thân hoài hoài
Có đời nào Trời Phật đem xài
Không mắc nợ thế réo hoài không căn
Đừng thấy dễ mà để lo ăn
Tới chừng thấy việc lăng xăng không quần
Tôi nói láo nhác thế làm chừng
Chừng nào thấy việc tưng bừng ngẩn ngơ
Học minh thiện dỉ phục kỳ sơ
Đời nầy chỉ thị cổ nhơ khổ đời
Lạy ông Phật tưởng lạy ông Trời
Làm sao đến đổi việc đời loạn ly
Nhơn dỉ khi Trời Phật dỉ tri
Dỉ khi Trời Phật dỉ ly cho mình
Phụ ly tử tủ tắc ly tình
Huynh đệ biệt ly phu hình ly thê
Ly bá quốc ly hiệp chỉnh ghê
Mèo ngồi ngó chuột ngoài dê xổ chuồng
Trong mấy năm giắc đánh đầu đường
Lăng xăng chư quốc như cuồng rồi tơ
Tới nổi nhà phụ tử bơ vơ
Lao xao triều quốc ngẩn ngơ quân thần
Lở ở xa cũng lở ở gần
Lở bề quân quốc lở phần quan dân
Lở phi nghĩa cũng lở báo án
Lở người ra mặt lở thân của mình
Lở ngủ quán cũng lở ngủ đình
Lở chùa lở miểu lở mình trơ trơ
Đức mối chỉ tịnh thủy mối tơ
Theo gian đạo sĩ trơ trơ đứt đầu
Cảnh Tây phương dạ guốc bắt cầu
Vì ai lấp ngõ lắc đầu chê đây
Lòng tưởng Phật mới biết việc hay
Ngồi buồn nghỉ lại sợ Tây hồi nào
Nhớ cá lươn đất làng tâm bào
Ngùi ngùi kiển củ chỗ nào xót đau
Đất ruộng mẫu sau lập bờ dâu
Đàn bà tơ lụa cùng nhau một nghề
Sau nước nam ít kẻ dụng về
Thông minh trí tuệ nhiều nghề giỏi hay
Không có cánh đi đặng trên mây
Phép tài văn vỏ hơn nay nước nào
Hữu quân sư thượng trí anh hào
Dạy mười tám nước chỗ nào văn thơ
Mười tám nước tài phép trơ trơ
Phật thâu trả quả ngẫn ngơ chư hầu
Mười tám nước lai giáng hàng đầu
Thường năm cống lễ ứng hầu Hớn-bang
Phật thâu hết các chữ đa đoan
Chỉ tồn nhựt tự Nam-bang tiếng mình
Người khác người ăn nói một tình
Binh thơ đồ trận nước mình tài năng
Qui nhứt thống hiệp lại nhứt căn
Thượng nhiên giáng thể tài năng trung thần
Đến ngày sau có Thánh có Thần
Ai lòng tà vạy âm Thần xử thân
Chớ biết sao việc phải mà phân
Thân ai nấy độ cho thân vẹn toàn
Đi khỏi rừng ta tới đầu đàng
Bản vàng chiếm đặng bạn vàng rạng danh
Trống sanh ba nhặt thúc trở canh
Hội lành mây gặp yến anh sum vầy
Nhờ nổi cha lại cám nổi Thầy
Ứng khoa dầu trúng ơn nầy đền xong
Chí tâm đền hai chữ hóa long
Vọng tiền vọng hậu trợ công xác phàm
Gặp hội lành ít kẻ lo làm
Khỏi vòng ngọn cỏ xác phàm bỏ rơi
Người lo hậu hậu đặng thảnh thơi
Lo tiền tiền mất sợ hơi bất bình
Sợ cho kẻ sợ nổi cho mình
Phật không dụng thịt dụng tình khó toan
Nay dụng bạc sợ bạc không an
Dụng tiền tiền hết tật mang cũng còn
Nỗi thú cầm súc vật hao mòn
Tẩy trần thậm khổ chẳng còn vật chi
Loài cầm thú nhiều vật dễ chi
Lưới Trời bủa khắp trốn đi đường nào
Đứng trượng phu trí thức anh hào
Trung tâm xuất khẩu lời nào đâu xa
Lời nói thời trong bụng đem ra
Oán thù ẩn chí gần xa trí tài
Người khôn trong kẻ dại khôn ngoài
Giận người đừng biết trí tài đừng khi
Tới ngày sau Tý Ngọ bất vi
Thìn thời ông mọc bất tri giờ nào
Đêm giờ tý ngày ngọ hiệp vào
Tý ngọ đứng bóng giờ nào lại tranh
Ngày sáu giờ đêm sáu giờ canh
Nguyệt xuất giờ tuất không tranh giờ nào
Thời bất minh phong võ ào ào
Gió vay khi gió mưa nào kể maư
Phép Phật Trời như thể lưới thưa
Gặp cơn phú quí gió mưa ngọc thuần
Tới ngày sau phong võ cóc hừng
Năm mười hai tháng không nhuần như nay
Đời bất thần chịu khổ từ đây
Bời đời cải Phật chế ngay quỉ tà
Trẻ khoe tài ngoan trí hơn già
Đời sau ngó trước chê mà việc sau
Chốn cõi trần không kẻ sớ tâu
Hàm oan sở ức việc đâu để rày
Tôi có chúa làm tớ có thầy
Làm tôi không chúa ở rày với ai
Nhứt ngoạt tam thập nhựt chiều mai
Không dư không thiếu khỏi tai khỏi nân
Muốn xuống biển phải biết trên ngàn
Vui say Thánh đạo cho toàn trí trai
Có ai từng ăn ốc không gai
Ăn cơm không đủa đại tai nước Tần
Mản năm sửu gần mãn năm dần
Đắng cay trong dạ bần thần đế đang
Mắc mõ thời mắc mõ trong gan
Mắc chi ngoài miệng phá tan nước nhà
Oan làm chi mà oan ông bà
Ai sanh con cháu cơm nhà ai ăn
Trời sấm sét chớp thiết bũa giăng
Lo đường sanh tử khó ngăn gian tà
Khéo líu lo bối rối việc nhà
Tay mà bao nở cắt mà đứt tay
Lỗi đạo nhà tại bởi dao phay
Hoán miếu tráo chúa lâm tay trái chùy
Làm việc dại hại kẻ biên thùy
Khô si phóng hỏa dị kỳ cho ngươi
Thấy cây héo tưới nước cho tươi
Nào đành cây héo tay bươi phân bồi
Nỡ nào đánh mé gốc đốn chồi
Thân ai nấy nghĩ cho rồi cái thân
Thử tiếng chuông cho biết đục ngàn
Thử người cho biết rằng phân tiếng người
Chẳng muốn nói cũng chẳng muốn cười
Náo nương theo thế dựa người giãi khuây
Mười việc vạy có một chút ngay
Xem đời trần hạ khổ thay vô hồi
Thấy việc khổ nói trước cho rồi
Chừng không có khổ lần hồi làm ăn
Chẳng phải lời nói láo không căn
Chừng nào trổ láo không ăn cơm Trời
Nói thời nói sợ tiếng cười đời
Nói thời phải nói nhờ trời năm sau
Ba bảy nén gởi lại ruộng sâu
Vàng thoi mười lượng mua trâu trước rồi
Chẳng chước chi hai chữ bại tồi
Thấy đời tồi bại luân hồi báo oán
Có sông dọc lên khỏi Nam Vang
Lên đèo xuống dốc nhà sang giẩy đầy
Từ lèo hạ sắp xuống dưới nầy
Kiển vui Nam quốc lời thầy di ngôn
Thân thể nầy như chết chưa chôn
Sao không nhớ lại chúc ngôn tiếng Thầy
Đường gian nan lời trước tỏ bày
Lèo hạ giáp cõi trần rài ải quang
Có một mình nhiều việc lo toan
Trông ơn Trời Phật sửa sang tôi nhờ
Biển thời rộng trông mau tới bờ
Kẻo đường ghe khẩm dật vờ sóng xao
Đi lôn vòng mé biển củ lao
Lôn đi lôn lại cũng tao với mầy
Mắc nợ đời phải nói cù xầy
Đánh dần đánh mẹo nói rầy nói mai
Mặc ý ai người thế mười hai
Chí cả anh hùng lập kế làm sao
Chín phương Trời mấy bực thấp cao
Thập phương hội Phật soi sao cõi trần
Rắn lộn đầu chuyển đông âm thần
Nhựt nguyệt biến mất Phong Thần khỏi ra
Tội bao nhiêu quan củng thứ ba
Ngặt tình ma bắt con ma chẳng còn
Lở nhà ngói lở quán sàigòn
Lở chồng lở vợ con còn góa lâu
Lở ông xả cũng lở ông câu
Lở trang trí huệ lở đâu lở hoài
Lở rạch hẹp cũng lở sông dài
Lở qua Tây-Điện lở tài trí mưu
Hại nhơn nhơn hại kỷ thời hưu
Hai đường thiện ác hoang vu đáo đầu
Nhơn tri bỉ hà tất tri cầu
Cớ sao đem dạ lập lầu treo chuông
Nghĩ càng đao lụy ứa uông uông
Thiết tha trong dạ lụy tuông ra ngoài
Bại bất bại tài bất hữu thi
Thắng như bất thắng cải ngoài làm an
Tấn dả nan thối diệc dả nan
Biết sao cải loạn làm an ra bề
Lưởng bàn minh hai họ hội thề
Nhứt tâm vọng Phật hội tề cầu an
Vậy mới rằng tế hiểm phò bang
Nhà nhà thạnh trị hiển vang uy quyền
Chớ khen chi đồng bạc đồng tiền
Của trời vô số Phật phiền chưa cho
Người làm lành hết đói tới no
Người nào làm dữ tiêu tro thây hồn
Sao chẳng lo lưu hậu tiết tồn
Thoát mê thoát khổ linh hồn chánh minh
Thượng sớ cầu Bắc quốc Nam kinh
Phật Trời soi xét tâm trinh vọng cầu
Tại vì ai sớm dứt Nam lầu
Nhơn tình đại nghĩa vọng cầu Đế cung
Dạ nào hay phân rê cội thung
Chừng nào sum họp Tiên cung an hòa
Vội vàng chi quyền tước ân tòa
Sống chung để tiếng thác mà để danh
Chẳng phải lời chê lại nói lanh
Phật cho giác tắt giác quanh cuộc đời
Giác bề ở giác thửa bề lời
Giác người ngang dọc giác đời dọc ngang
Giác bần tiện giác việc giàu sang
Hồng-Ngự sau có sông ngang Sơn-Chà
Giác lời ví việc chánh việc tà
Sông dọc Cần lố khỏi mà Mỹ-Tho
Việc làm người người phải âu lo
Chẳng thà thác đói sống no khỏe lòng
Ngặt sống đói thây rã chấp chồng
Ngồi buồn nói việc bao đồng nhiều khi
Hành trang hư thiệt tự gia tri
Nói thì nói vậy để khi mặc tình
Mình trách mình bạc phận nổi mình
Vô duyên chi bấy tâm tình từ đây
Lòng tưởng Phật niệm Phật thiệt hay
Dầu sanh dầu tử không ngay bạc chì
Chỉ tranh lai lảo giữ lai trì
Than ôi! Cho kẻ phụ chì dụng ngân
Tham quyền quí mà phụ chữ dân
Ở đời biết phải cầm cân cài lòng
Cỏi dương gian xích khóa xiền còng
Cũng là ngục rạt không lòng sợ lo
Chí độ đời kẻ đói người no
Kẻ hiền người dữ biết lo sau dều
Phải thã trôi theo nước như rều
Chờ khi gió độc độ đều chúng sanh
Người chẳng học chẳng biết khôn lanh
Thương người văn học tương tranh việc gì
Học giã hảo bất học giã tùy
Ngày sau để tội biên thùy nho văn
Làm không làm ăn cũng không ăn
Ý sao nho đạo Thánh cân chỗ nào
Nho thuyết đạo thiên địa tâm bào
Ý sao không biết Phật nào ở đâu
Biển lai láng chổ cạn chỗ sâu
Đất thì chỗ thấp biết đâu chỗ gò
Sông không cạn tạm giã đưa đò
Độ phu rước khách vọng hò ngâm nga
Rước bộ hành tại chợ Ma-ha
Chợ ma có Phật chợ ta có người
Nói lắc léo nhiều việc tức cười
Chợ ma có Phật chợ người không Tiên
Ngồi ngẫm nghĩ những chuyện tây-Phiên
Rồi đây lạy Phật Tiên sói đầu
Trước chê Phật thấy Phật không cầu
Phật ngày trả quả đập đầu cầu tiên
Đức thánh chúa vi Phật vi Thiên
Ý sao chê Phật chê Thiên tu nào
Phật là Thánh Thánh Phật tâm bào
Chúa Trời Trời chúa cỏi nào đâu xa
Tới ngày sau có Phật hỏi cha
Việc Thiên việc quốc việc ma tỏ tường
Phép Phật Trời chẳng phải phi thường
Phải tri cho đủ tỏ tường kiết hung
Tri cho rõ kẻ nịnh người trung
Tri trong Trời Đất kiết hung chổ nào
Tri cho đủ bá quốc kiệt hào
Hai đường tội phước chỗ nào xử tiêu
Tồn thấp bác quốc chỉ nói Nghiêu
Ngoại trừ các nước quần yêu xử tà
Phải dụng mưu đi kiện do hà
Thượng tờ bẩm cáo tâu mà việc oan
Cỏi trung trần ai xử chẳng an
Cho nên thiên hạ dọc ngang chết nhiều
Thượng bất chánh hạ tắc loạn triều
Phật Trời soi xét thác nhiều nhiều khi
Nhơn hửu thiện thiện tất tùng chi
Người mà theo ác ác khi cho người
Hưng-thới thôn qui lạc số mười
Nhàn du kiển nội thương người hiếu trung
Tới đó mới sum hiệp cội thung
Anh hùng Lục-Tỉnh Tiên cung hiệp hòa
Qua hội đó ăn mặt đen già
Trồng khoai tỉa bắp đặng mà nuôi nhau
Giữ lòng hằng niệm Phật một câu
Chờ mai hội thí ruộng đâu minh tình
Có ai tham quờn tước một mình
Thương cho vạn chúng lọng tình đọa thân
Cổi xác phàm nên phải tỏ phân
Ý ai tỏa đặng nghĩa nhân lâu dài
Lòng niệm Phật học đặng phép tài
Bà gia gắng chí niệm hoài giữ thân
Niệm Phật thì xét nghĩa xét nhân
Xét tà xét chánh giữ thân vẹn toàn
Đời nầy như chén bể khó hàn
Học đòi như Thạch đạo toàn mới nên
Gái do hà gái đặng bực trên
Gái trai suy nghĩ mới nên làm người
Có con ai mới đẻ mà cười
Đẻ ra thời khóc khóc người tu oa
Muốn làm người xét tới nghĩ xa
Làm lành niệm Phật hưởng hoa phật Trời
Tu lổi đạo tu thắng tu thời
Tu mà mạo chiếu Phật trời ấn ban
Hưởng thập phương nói dọc nói ngang
Không chỉ mối dạo loạn an chánh tà
Việc phù thủy không ai htường gà
Tượng ông lổi đạo chưng mà nhát ma
Đời hạ trần Phật lộn với ma
Quan Hầu chánh thị đem ra dối đời
Chớ che mắt Thánh lánh Phật Trời
Tụng kinh quến quỉ Pháp thời quến ma
Tu lổi đạo chẳng khỏi Diêm-la
Đường về Tây-Điện theo ta ít người
Nhiều nổi khổ vui hết muốn cười
Khổ tăng gia khổ ít người phạm tăng
Của Phật nhiều sao ít kẻ ăn
Của ma thời ít lăng xăng tranh hành
Tội Tàu man ước chất nên thành
Bán tình bán tượng tranh hành nước nam
Phật xử tử dân hậu biệt giam
Tây phiên mắc án quan tham bạc tiền
Tôi nói ra anh em chớ phiền
Để coi sự thế tri tiền hậu phân
Tiền Vĩnh-Hanh nhiều kẻ bạc ân
Hậu lai Thạnh-Mỷ bất phân chánh tà
Đạt du địa sát nể nước nhà
Chê rằng Trời Phật vậy mà không linh
Ố phụ gia tâm tánh bất minh
Ố kỳ tăng chúng tâm kinh bất cầu
Chẳng nhờ xưa tạm phụ Võ-Hầu
Âm dương tương hội lọng cầu phi thăng
Địa sanh thảo hà thảo vô căn
Nhựt xa nguyệt cách bất thăng nhơn tài
Chi bất vi lâm nguy bài vở
Đứng anh hùng mắc cở lở danh
Thiết chí ngu Hàng-Tín phế canh
Lòn trôn giữa chợ hậu tranh Hớn-trào
Giồng vị thủy long xuất anh hào
Long du sanh lảng Hớn-trào tay thâu
Lòng dặn lòng câu phải giữ câu
Bực ngồi mòn bực dạ đâu mặc người
Cá vẫn vơ mặt biển đua cười
Sấu nằm bực hẩm chờ người lâm chung
Hoạn bất tài hà hoạn bất trung
Dạ nghiên sửa dạ lâm chung có Trời
Thấy nổi thế lo hậu nổi thời
Oán ân ân oán việc đời chưa yên
Người quân tử oán để bá niên
Tiểu nhơn hối ngộ oán tiên nhãn tiền
Thấy nổi thế nhiều nổi ưu phiền
Oán thời báo oán nhản tiền tới đây
Chớ chê rằng trời Phật chẳng hay
Xác phàm như thể gốc cây biết gì
Noi thánh nhân thoát đọa biên thùy
Chẳng nghe lời Phật họa tùy thấy đâu
Phải dò lòng Thánh đạo cạn sâu
Lý thâm thâm lý lo âu nghĩa đời
Xuất ngôn vô độ khổ thửa lời
Biết sao Phật cứu khỏi đời nhơn khi
Có chử rằng kiến nghỉa bất vi
Lâm nguy bất cứu mạt phi anh hùng
Kẻ chê dại người ghét tầm khùng
Cơm ai nấy độ nói cùng mà nghe
Kẻ đi tàu người lại đi ghe
Tiệc hia ba tiệc không nghe mất hồn
Doi lộ lở sau có cất đồn
Làm quan mướn lính giử hồn mướn thây
Người của mình đi lính cho Tây
Lính tây đem lại đi nay cho mình
Chớ vui chi chưa thấy việc bình,
Làm sưu đóng thuế gẩm tình hai năm
Tam ngoạt kỳ giã điếc làm câm
Ngồi buồn thấy Phật minh tâm sợ thầm
Dụng củi đậu nấu đậu cúng rằm
Mượn đầu heo trắng mưu thầm cháo tang
Nhóm một hội cáo Phật bảo an
Bạc tiền vô số nhà ngang dẫy đầy
Của bá gia đem tới hội nầy
Phật Trời cứu độ dạy rày bá gia
Của tiêu chiều của quỉ của ma
Sớm vào thời tối nó ra chẳng còn
Càng thâm tổn càng hao càng mòn
Đời nầy ăn nói nghe giòn lổ tai
Nói bắt quàng dể tích chiều mai
Lập đời bắt niển đố ai làm vầy
Bá-lý-Vương qui nhứt đạo Thầy
Lời nói không Thầy đố mầy làm nên
Cảm phiền cho bổn đạo vội quên
Giác mê Thầy để dạy nên nhiều lời
Tu làm sao chẳng biết Phật Trời
Tu ăn tu ỷ tu đời Ngụy gia
Tu làm sao chưỡi mẹ mắng cha
Ông bà chẳng tưởng mới ra nổi nầy
Lòng than ôi ! một chiếc đò đầy
Sống sao mặc sống ăn mày cũng ưng
Vàm Hòn Đất thấu lại Mặc Dưng
Sơn-Tô dựa mé chợ xuân năm làng
Sao chẳng lo ăn học ứng tràng
Nhứt tâm niệm Phật ngoại càng ứng tâm
Phật vi sơn đảo hải cơ thâm
Khai sông lấp rạch khiến âm di tà
Kiển nào vui bằng kiển Di-Đà
Thanh tân nhựt nguyệt Trời mà ít mây
Không gầm chuyển sấm chớp như đây
Gió hui mát dạ mát cây mát người
Đời nực nội bực bội vui cười,
Gió bất thổi lại lạnh người chèo queo
Dạy làm lành ít kẻ nghe theo
Làm dữ khỏi dạy con beo khỏi làm
Tôi lo ăn bá tánh lo làm
Nước lã mà khuấy nên chám nhờ vôi
Sau tam giái hội lại một ngôi
Muôn dân lạc nghiệp chúa tôi thuận hòa
Người ăn nói bằng phẳng thiệt thà
Trình thưa dâng dạ giử mà phép phuông
Lập Thượng-Nguơn tuổi cã một muôn
Trung nguơn giủ dạ phép phuông trên ngàn
Còn sanh tử giữ chẳng đặng toàn
Muôn sau sanh dạ xóm làng dọc ngang
Biến trung-ngưon trời Phật xử tan
Lập đời thượng cổ nhứt bang Phật Trời
Mười tám nước qui lại một đời
Khá tu giữ đạo theo Trời một ngôi
Trong hai muôn biến đồi thế thôi
Đem về Thượng cảnh chúa tôi Phật Trời
Ăn không no để dạ lo đời
Lo trước một sãy lo thời ba căng
Chí sức buồn ngó nước xem trăng
Bà già đi bán mục măng trên đèo
Có một cột mà biết mấy kèo
Không tàn không lộng nước nghèo làm nên
Sợ cho người sau lại quên tên
Dự phòng quên tuổi khó bên xác phàm
Trắng như giấy xanh bực như chàm
Mít thì hột mít phu phàm phàm phu
Tu đừng rủ có rủ đừng tu
Xác phàm gắng chí công phu chớ phiền
Dạ nào hay vua cũng như thuyền
Dân thì như nước nước thuyền nương nhau
Lạ đời nầy mặc áo không bâu
Vận quần lưng rút khó âu khôn ngoài
Kẻ chơn hớn người lại chơn hai
Sửa sang cho lắm được ngoài mất trong
Tiếng đặt vè giỏi một sáu Thông
Anh hùng tranh thực tranh công ít người
Phật Di-Lạc xuất thế hay cười
Miệng ngoài nói hẳn thì người ngã lăn
Đa tài phép khả dỉ phi thăng
Chơn khỏi đất lăng xăng cõi trần
Hội chư vị du Thánh du Thần
Về mà cứu độ cõi trần bá gia
Tại lòng người thấy Phật nói ma
Thấy ma tưởng Phật mới ra hội nầy
Chốn âm vân mõi mệt lòng Thầy
Tây phương trở lại cõi nầy mê du
Nhiều kẻ dữ ít kẻ lòng tu
Núi non chẳng kể công phu chẳng dùng
Việc sống thác là việc vô cùng
Sống thơm sống thúi thác khùng thác ngu
Vậy cho nên Trời Phật dạy tu
Không đường tội phước công phu làm gì
Tu nhiều kiển tu lạ tu kỳ
Tu không biết Phật tu tùy khiêm ngân
Tu độ Phật tu chẳng độ dân
Hửu thân bất độ bà thân vẹn toàn
Độ thì phải độ tận xóm làng
Xóm làng chẳng độ tam tràng chẳng yên
Mưu sự lại nhơn thiền sự tại thiên
Lời ai để đó Phật Tiên riêng lòng
Tu làm sao phù chú vẻ vòng
Lên non kiếm thuốc xuống đồng độ dân
Tu làm sao phi nghĩa bất nhàn
Xưng Trời xưng Phật tội dân không tường
Tu làm sao rao bán ngoài đường
Bắt Phật mà giới bất tường kiết hung
Tu làm sao chằng biất nịnh trung
Có tiền thì dụng cùi phung chẳng màng
Của bá gia tội phước chỉ đàng
Không nghe việc phải bạc ngàn cũng tiêu
Ăn không phải một cắt không siêu
Tội người Phật xử cũng tiêu xác hồn
Người làm dử cũng có tiếng đồn
Làm lành tiếng dậy như cồn Thái-san
Bỏ nói dọc đừng có nói ngang
Đường dài thâm thẩm như hang thương tòng
Lo đạo đức niệm Phật dự phòng
Lo đường tiền bạc xa lòng Diêm-Vương
Phản nghịch quốc dạ phản Châu Thương
Phản trung phản Phật tai ương sa đà
Nói không nghe như lý lu là
Dục tốc bất đạt khổ mà dân ôi!
Chúa bất chánh giữ dạ làm tôi
Chúa trung thần nịnh bịch vôi để dành
Chớ a dua mong hại người lành
Thân như sống bổ đầu gành lao xao
Nhìn mé biển phải ngó cù lao
Rồi đây tới đó biết tao với mầy
Nghỉ thuở trước nghỉ lại thuở nầy
Lở bao nhiêu lở tớ Thầy như nhau
Lở mưu độc cũng lở mưu sâu
Niệm binh chư vị một câu trợ thời
Ở trên đầu có Phật có Trời
Hai vai Thần Thánh chứng lời vạy ngay
Tôi cũng người làm việc theo Tây
Phật Trời soi xét lòng ngay lòng tà
Khuyên bá gia niệm Phật Di-Đà
Ngày sau văn mất vỏ mà vỏ không
Lời ghi để mù mịch minh mông
Thấy mà không biết cũng không biết gì
Trải muồi lương thấm ý biên thùy
Trình tường hiến thoại lân kỳ phụng loan
Ngưởng than rằng vạn lý thiên san
Ngôi Trời tỏ rạng chúa an dân lành
Có sông dọc Trà-Hộ lên gành
Đạo nào bằng đạo làm lành thảnh thơi
Nói làm vầy như việc nói chơi
Chừng nào ngó thấy các nơi rả rời
Con mắt sao ngó thấy sáng ngời
Trong như mắt cọp miệng người ngọt thơm
Răng thì trằng thiệt người ăn cơm
Lưởi sao răng vậy gạo thơm ngọt ngào
Gạo khỏi dả thông thả anh hào
Các nước gạo trắng tâm bào tội lâu
Phải lo bề làm ruộng đất sâu
Đất có sình trấp mọc âu lúa Trời
Thiên sanh ư tý mới lập đời
Năm tý tháng tý thuận thời lập xuân
Lể ngưon đán gia kiết đồng tưng
Thập bác chư quốc tuế xuân một ngày
Việc trước sau cầu Phật tỏ bày
Tam giáp hội tý một ngày thông tho
Thương hội này tôi chúa bơ vơ
Nhìn xem bá tánh không ngơ mối sầu
Bước ra đi niệm Phật vọng cầu
Hộ tùng chư vị ứng hầu độ thân
Người niệm Phật tưởng nghĩa tưởng nhân
Từ đường vọng cao Phật thâu thưa trình
Lòng minh chánh tà quỉ tránh mình
Lòng không minh chánh quỉ tình nhập vô
Phật dạy rằng niệm Phật nam mô
Người không niệm Phật quỉ vô trách Trời
Phật dạy hoài tích thiện ở đời
Dẫu mà đến thác hồn thời cũng siêu
Đít cổ thiền nhiều kẻ quần yêu
Phật lai giáng thế xử tiêu chẳng còn
Thấy nổ thế dạ kém hao mòn
Xem người Bắc địa chẳng còn xử kinh
Quân xử thần tri thức trunh tinh
Phu tồn xử tử nhục vinh tri tình
Lễ tử thi ngủ ngoạt vô hình
Ngày sau bất kiến việc bình chánh chung
Lễ thất ngoạt vi chánh bực trung
Chánh ngoạt vi thủ thượng cung hai mùa
Chữ nôm na tại miệng phát bàu
Thượng tờ thơ trát các chùa chữ nôm
Cho nam nữ biết chữ đều khôn
Thường thường văn tự nhứt môn giữ mình
Thiểu văn chương tài phép minh tình
Thông minh trí tuệ dạng hình phương phi
Hội anh hùng sao chẳng trường thi
Ngôn từ đức hạnh dỉ tri Phật Trời
Mở miệng nói chử để theo lời
Nói đâu làm đó hiệp thời chẳng sai
Nói việc vậy tự ý gái trai
Có không tời đó nào ai ép lòng
Việc bây giờ thấy rằn vẽ rồng
Thấy rồng vẽ rắn khó lòng chánh minh
Đặt nôm na lộn lạo sử kinh
Dám khuyên thượng trí chớ khinh quê mùa
Mà-đăng-Long thất quốc vào chùa
Cơ mưu dĩ lậu quê mùa Quan-công
Dạ bao đành ngăn biển lấp sông
Kẻ thời giúp của người công chia phần
Sao chê đời không Thánh không Thần
Phật cho khổ hạ cỏi trần có ma
Lòng tưởng Phật có Phật độ ta
Lòng người tưởng quỉ tưởng ma độ người
Phật độ khóc Phật chưa độ cười
Độ cay độ đắng độ người khổ go
Phật độ người chắc lưỡi nằm co
Chịu đặng đói rách tới no nên người
Phật độ lạy hết khóc tới cười
Niệm Phật cho đặng nên người dễ chi
Miệng niệm Phật lòng lại dễ khi
Niệm bao nhiêu niệm mất đi không còn
Thấy Nam Điện trở cửa Sàigòn
Chùa công phũ hậu cửa còn hướng Đông
Nói phong Thần xuất khẩu thinh không
Phật Trời còn ở hướng Đông chưa vìa
Cổ cắt cổ dầu trước chưa lìa
Long hoa thất thủ Phật về thưởng công
Ngó thấy sao biển trước minh mông
Nước mặn có chỗ rạch sông ngọt hoài
Ăn thời vắn nói việc lâu dài
Tài xưa có một nay tài mười phân
Phật Trời cho phép tài nội thân
Cho sao nói ậy căn dân vì tiền
Ai mới sanh đặng lọc quí quyền
Tôi ngày nói dại cam phiền chớ chê
Người ăn học dạ ngọc ủ ê
Mặc tình thế sự khen chê nại hà
Lâm tử trận bất quí thân già
Cầu cho vĩnh viển nước nhà an khương
Từ Mạnh-Tử ra mắt nước Lương
Nhan-Hôi đoãn mạng cám thương Thần-Đồng
Tu quốc vương có vợ có chồng
Có con có cháu nối giòng an bang
Tu tuyệt hậu bất kế tu tang
Phật phụ Phật tử nhứt đoan mình tình
Có vui chi thánh đạo một mình
Muốn cho bốn biển nhứt tình sum vui
Cạn lòng vàng phiền não chưa nguôi
Tứ phương tùng phục mới vui tấm lòng
Phật Trời cho nói việc bao đồng
Nói ra quấy phải nặng lòng nặng lo
Cơm mình ăn mặc ý đói no
Việc mình mình nói khỏi lo việc nào
Người nịnh trung nghi dạ như Tào
Tri nhơn tri điện chỗ nào tri tâm
Tri kỳ thực bất tri kỳ thâm
Phật tri kỳ chí đoạn tâm kỳ bình
Vậy mới rằng ngâm sử trắt bình
Thả câu vị thuỷ trung tình ven mây
Chốn rừng xanh ẩn sỉ ai hay
Cung tên dụng bắn nhạn bay mới tài
Phá tu phần sát Tiết ai hoài
Phục đường Vỏ-Hậu trí tài bao lâu
Cầu Đông phong tài trí ở đâu
Sao người chẳng xét mây sâu Phật Trời
Tri cổ kim mới biết việc đời
Sao người chẳng tưởng Phật Trời độ thân
Trào dị loạn dĩ trị dĩ phân
Trào nào kẻ oán người ân gập ghình
Người gái Nam Tây lấy lọng tinh
Một vau mười trả nước mình biết sao
Chà và đeo bạc trắng xưng tao
Gái nam cũng lấy biết sao nổi người
Nước chệt qua lấy hết tức cười
Căn duơn xa xứ hại người nước Nara
Trong nước nào lòng dạ buộc tham
Trung thần bất chánh xử giam Phật đày
Đường tội phước có một hội nầy
Có lông có cánh giỏi rày thời bay
Dạ bao đành cây cả gió vay
Đất nầy không phải đất Tây mà phiền
Nay phá bác trước đạt phá tiền
Nói cho các nước chớ phiền lộng tâm
Ngày sau thời không đặng loạn dâm
Nước nào có nấy loạn thâm đứt đầu
Phật lập chánh chư quốc chư hầu
Bán buôn lai tới phải đầu nước Nam
Phật dạy đều lòng dạ đừng tham
Không sưu không thuế nước Nam thanh nhàn
Mười tám nước ăn ở một tràng
Chợ nào không góp xóm làng an ninh
Tri sự tiền lập hậu chánh minh
Nhà không đống cửa quảng thinh đêm ngày
Mệt thì nằm nghỉ khoẻ cuốc cày
Kẻ chày người lưới đêm ngày như nhau
Kẻ đi trước người thời đi sau
Kẻ về người tới đâu đâu mịch đường
Chợ đêm ngày nhóm cũng thường thường
Chùa công lui tới chật đường người ta
Có xe hơi có kiến vào ra
Đường ngời xẽ lửa chạy xa chạy gần
Dưới sông thời tàu chạy rần rần
Trên bờ xe máy ngựa trần chạy đua
Mười bãy nước đâu đó cũng thua
Lầu dài phốp xá thánh vua tốt kỳ
Nẻo làm lành nhiều kẻ bất tuỳ
Noi đưởng làm dữ dị kỳ cho thân
Một trăm nhẫn chưa đặng chữ nhân
Phật Trời khó nổi vua phân đấp bồi
Ở chỗ đây tiên xuất trước rồi
Âm thinh còn mất một hồi thời hay
Phật xữ tiêu mất xác mất thây
Khá tua bỏ dữ tùng ngay nên mình
Biết sợ Phật thì gữi đặng hình
Người không sợ Phật lộng tình ra ma
Có mấy khi lời Phật thốt ra
Việc lành việc dữ dạy ta lắm lời
Dưới có đất trên có Phật Trời
Quốc vương thuỹ thổ vọng lời Phật tiên
Mãng buồn thầm trách phận sầu riêng
Chừng nào gặp hội Phật Tiên ra đời
Ngọn Cái Dầu tróng lỏng cửa Trời
Người hung khó tới đổi đời hiền lương
Nhớ trung thần cám cảnh lòng thương
Chừng nào Long-Ấp An-Lương thạnh thời
Bạc chi mà bạc lắm bớ Trời
Khổ go thấy đó người đời không tu
Cây mù u trái cũng mù u
Ba đời đạo tặc dơ khu chúng bầm
Ba lớp da trong ruột đắng ngầm
Có cái dụng cúng bữa rằm Hạ-nguơn
Khó kể bạc cũng khó kể ơn
Kể lòng cho tốt cũng hơn bạc tiền
Phật dụng lòng anh chị chớ phiền
Dám khuyên cô bác bạc tiền đải lao
Chỉ một mối đậu lại hai tao
Bạc tiền trả nợ cù lao cho rồi
Phật xét tâm xét tánh mấy hồi
Xét ngay xét vạy việc rồi sạch trơn
Chí anh hùng lấp biển thành sơn
Dụng là dụng nghĩa dụng nhơn trải đời
Trên cha mẹ sử dạ sử lời
Phật bà chỉ sử cứu thời Hạ-nguơn
Qua ngày sau thiệt nợ thiệt duơn
Đờn bà trinh tiết vi ơn nuôi chồng
Năm bảy vợ hiếp ý hiệp lòng
Thường hòa hạ lục nuôn chồng làm quan
Có đâu đời ăn ở dọc ngang
Mong lòng làm dữ không toan việc lành
Cây một gốc mọc biết mấy nhành
Nhành tươi nhành héo khó đành tốt y
Mất hết tiền bỏ mất cái vi
Mười tiền chậm chuổi trức vi năm đồng
Tại vì ai sửa dạ sửa lòng
Cho nên Trời khiến tơ hồng lơi dây
Một trăm nhà không thuận lòng ngay
Một thân trái mặt hai tay khổ mình
Một lổ miệng quấy phải mấy tình
Ruột thì một ruột một hình hai thân
Người làm quan kẻ lại làm dân
Biết sao cho phải mà phân việc đời
Chồng nói đất vợ lại nói Trời
Một nhà không thuận ở đời sao an
Kẻ nghèo khó người lại giàu sang
Lấn thời lấn thế dọc ngang oán thù
Đời nầy bỏ vỏng dụng đi dù
Cựu trào lọng lạc cựu thù võng khiên
Không tưởng phật mà gọi người Tiên
Phật đày mãng giả Tây-phiên trị vì
Khổ Hạ-nguơn bẫm lạy cà lỳ
Coi thân cực sướng nổi gì cho thân
Tây chưa mãng tới việc u phân
Ngồi buồn thấy khổ muôn dân não nề
Lương kế Thánh nhơn chí kế hề
Ngậm ngùi Nam-Việt nặng nề lao thân
Dỉ trào thân tắc chí kỳ ân
Sống sao thoàn vững muôn dân tan tành
Bồi mé bãi khó trải dầu gành
Bồi trên lở dưới khó đành cù lao
Sau đất bằng không thấp không cao
Biễn sông không nổi cù lao nữa rồi
Mé sông binể không lở không bồi
Sanh sao y vậy nói rồi sao coi
Có toà án các tỉnh sâm soi
Không đường ngục thất sau coi để lời
Nước một bực thanh thủy biên trời
Không rồng không lớn thuận đời chảy xuôi
Biết làm sao trong dạ cho nguôi
Cầu trời váy Phật gở xuôi mối sầu
Để mà coi dạ đó không cầu
Ngày sau ai thảm ai sầu cho ai
Lời Phật Trời ghi để chiều mai
Làm người thời có hai tai nghe cùng
Chẳng phải ai chung mặt anh hùng
Giác đời giác thể cho cùng mà nghe
Nghèo sắm xuồng giàu có sắm ghe
Để chờ có nước chèo te lên giòng
Sau không chuổi mà cũng không vòng
Đàng điếm giựt hết lên giồng tay không
Tới đó thì hay việc gió giông
Nhà không người ở ruông không ai làm
Tiền xử tử láng cháy mai hàm
Trung xử Đông lộ hết làm hết ăn
Qua hậu xử Văn giáo giáo Văn
Thay phơi ngọn cỏ vô căn Phật Trời
Con trong nhà nói chẳng nghe lời
Huống chi hàng xóm nói đời ai nghe
Xem thấy đời nhiều chỗ éo le
Tu sao như thể bụi tre mới mầu
Nhà có vách rạch lại có cầu
Có thân sao chẳng lo sầu cho thân
Dưởng tử phương tri phụ mẫu ân
Có tang có tích có phân việc nầy
Sau có tớ trước tưởng việc Thầy
Nằm buồn nghỉ lại việc rày minh linh
Bất trì chai việc bất tụng kinh
Thường hành niệm Phật tâm linh nhờ Trời
Bất phần hương nay phải nghe lời
Tu tâm tu tánh hơn thời tu ngôn
Tu làm dại học lại lâm khôn
Hết khôn tồn dại một môn hết hồn
Cọp có đâu cọp mượn oai chồn
Người tu còn xác còn hồn mới ngoan
Con vua mà lấy kẻ bán than
Duơn ai nấy gặp khôn ngoan nhờ Trời
Kho nổi than phận kho ở đời
Trước thì thấy thiệt sau thì giả phi
Người khôn nghèo nhiều kẻ dễ khi
Vai mang túi bạc quấy chi khen rồi
Nhơn tích ác nhơn hận hoại tôi
Bất như tích thiên thác hồi Tây phương
Chốn gian hà đặt thủy oan ương nhiều bề
Ngũ hành đặt để oan ương nhiều bề
Kim, Mộc,Thổ, Thủy, Hỏa hội tề
Dưởng nhơn tích cốc ra bề vi ân
Lập thân phương tri nhơn tân khổ
Con mắt mịch mù hai lổ tai đâu
Người đời nầy ngẩm chẳng bao lâu
Lo bề giữ của lo sau không màng
Có đọng đọng la xóm la làng
Kêu trời kêu đất an nhàn tưởng ma
Một người thác một đám làm ma
Nói Phật Phật giúp nói ma ma đời
Lời nói phải thời phải cho lời
Đem lời nói quấy quấy đời khổ lao
Người ở đời nhiều bực thấp cao
Quấy thời biết quấy làm sao cho có rầy
Việc làm quấy nói phải khổ rày
Khó suy khó xét nổi nầy dại khôn
Sau lập lại một tổng bảy thôn
Thuận hòa không dại không khôn tranh hành
Trời Phật thương vạn vật lập thành
Thú cầm đem lại vật lành người nuôi
Đường Tây phương ít kẻ tới lui
Đường về địa ngục thả xuôi một bề
Cỏi trung ương sớm dựa tối kề
Oan oan tương báo lập bề phi nhân
Việc thuốc nam thuốc bắc vô ân
Ngày sau thôi cũng vô phân thuốc rồi
Phật Trời về định chốn an ngồi
Ơn cao trả đặng định hồi sửa tâm
Huê tứ qui hưởng đắc cơ thâm
Vọng đông tưởng bắc minh tâm vững bền
Tưởng ơn sâu thập ngoạt lâm đền
Tam niên nhũ bộ cho bền chí trai
Đạo quân thần gánh nặng hai vai
Trung quân hiếu phụ làm trai dặn lòng
Đời trở đời như thể bánh phòng
Mấy trăm mối việc giữ long cho siêu
Mặc ý ai lòng dạ tà yêu
Việc mình mình giữ cho siêu lòng mình
Đổi tiếng nói chờ đổi tâm tình
Hội nầy khác thể như bình nước nghiêng
Tô nước đầy của Phật của Tiên
Đổ ngay xuống đất hốt riêng sau đầy
Trước hại Phật sau lại giết Thầy
Tầm sư học đạo tội mầy bao nhiêu
Tớ phản sư tội tờ xử tiêu
Học đòi Thạch Hổ bao nhiêu chẳng còn
Điểu thon don lòng điểu hao mòn
Cá nằm giếng cạn còn trông mưa
Cửa Nam thiên hang đá rào thưa
Tại vàm ngã Bác giây dưa lâu dài
Có lò gạch hai vảy mở ngoài
Xóm chày xóm lưới ở dài hai bên
Họa bông đồ ký tự sợ quên
Ngã tư chợ quán dựa bên chùa Thiền
Cầu bốn mặt chợ Phật lập tiền
Nam thanh nữ tú chuỗi kiền nhỡm nha
Con mồ côi ít mẹ ít cha
Vợ chồng điều đủ suôi gia vô tiền
Không có con đeo mẹ mà phiền
Tám mươi dỉ thượng lập tiền con đeo
Đò tới bến người khá gieo neo
Chí tâm niệm Phật con đeo đắt dìu
Đánh nhiều sòng bạc thua nhiều
Me tới chén cụp đánh liều cầu âu
Bỏ liểm mển tới chén đánh cầu
Đi giáp chốn cửa cầu âu ba lời
Mình làm khổ đừng có than Trời
Gian nan không biết khoe thời rằng vinh
Con mình đẻ rủa trẻ yêu tinh
Tại lời bất chánh bất minh lọng tình
Chí mang cung cởi ngựa một mình
Từ Nam chí Bắc mặc tình dạo chơi
Người còn mệt hơi mệt cho hơi
Cởi con ngựa đất thoát nơi Phiên rào
Bướm kề ong chen chúc chổ nào
Qua Tây lấy dấu trở vào khai trương
Ngọn đèn hồng chói rạng nhà Thương
Mở mang đạo Phật Châu Vương ra đời
Kế tương tựu kế ngô nguyền lời
Chừng nào sáng đất tối Trời Phật ra
Không phải Phật cũng chẳng phải ma
Khác người dương thế khác ta cỏi nầy
Nhứt thân nhứt mả việc phải bày
Để lời cho đủ hội nầy ưu tư
Khi bất túc khi lại hửu dư
Phòng cơ tích cốc lưu cư độ người
Bạc bảy nào sánh với vàng mười
Mồ côi sao dám sánh người có cha
Cam giận loài phàn tặc lâu la
Giết cha chém chú mới ra đổi nầy
Trâu cửa thế người lại bắt cày
Hại người Lục Tỉnh khổ rày trăm phen
Ăn của bạc trở bạc làm đen
Thọ tài thọ tiển khá khen cho người
Trong bụng khóc ngoài miệng tức cười
Vui chì ngọc lụy vàng mười kém phai
Trong hia năm còn lịch tống lai
Còn ba năm nữa kim giai của mình
Chúa trung tín mục khán tri hình
Câu nào thuyết nghĩa nhập tình nghiệm chơi
Đi dọng đầu có một con vơi
Ý sau để tích các nơi phượng thờ
Đường một ngày bay đến một giờ
Linh chi bạch hạc phượng thờ án môn
Tôi nói dại người lại làm khôn
Lĩnh thời tại ngã bất tôn thú cầm
Miệng niệm Phật ăn nói cho nhằm
Cải là qui chánh kẻo lầm quỉ ma
Biết mở miệng niệm Phật ma ha
Phật mà không tưởng tưởng ma làm gì
Tôi tật khùng nói chuyện dị kỳ
Đặt làm một bổn biên thùy cười chơi
Sợ con khoe thơ bé mệt hơi
Cha mẹ già yếu một nơi không cần
Năm mười đứa cha mẹ nuôi gần
Đủ lông đủ cánh bay lần dễ khi
Phụ mẫu chi niên bất khả tri
Ai ai phụ mẫu sợ qui tuổi Trời
Vậy mới rằng vọng tưởng lo đời
Tử sanh hữu mạng tuổi Trời biết sao
Có chữ rằng sanh ngã cù lao
Ân thâm nghĩa trọng làm sao lo đền
Chữ dưỡng nhi dãi lão cho bền
Nữ nam trung hiếu lo đền chổ nao
Gia bần tri hiếu tử làm sao?
Mấy từng mây bạc thấp cao lào lào
Không cho ăn lòng ái đeo sầu
Chí tâm khẩn nguyện vọng cầu Phật Tiên
Có chử rằng hiếu chí ư thiên
Dám khuyên nho sỉ hiếu riêng chổ nào
Chẳng lo sống ăn nói hổn hào
Tôi lo thân thác chổ nào ở êm
Ở dương gian nói láo nói thêm
Thác về âm phủ sao êm phận mình
Chẳng xét ra hai cỏi ẩn hình
Ai ai cũng ở lọng tình dễ khi
Người gian xảo sau thác ngu si
Đem về cỏi Phật xử qui thú cầm
Cõi dương gian nhiều kẻ mắc lầm
Coi rồi như thể trăng rằm tháng giêng
Bịnh ngặt bịnh Phật chửa bịnh điên
Bịnh tôi chờ uống thuốc Tiên mới lành
Nói lộn ruột tức bụng no cành
Ngồi buồn nhớ tới nổi nhành quế hương
Chử tiền tài ám nhản bất lương
Nước Nam hai chữ Kỳ-Hương để đời
Lòng tham bạc chứng có ông Trời
Đời bạc dụng bạc trải đời chiều mai
Có chi hơn một kiển Thiên thai
Vui miền Thánh đạo gái trai ân cần
Gia trí khổ nhơn tắc chí bần
Đồ xa súc tích của trần phủi tay
Của người Tây trả lại người Tây
Tân trào phế luật chẳng ngay tẫy tài
Kiển Tiên nga sao đặng lâu dài
Vô cùng mưu trí phép tài mới nên
Ví cũng như phụ Thiệu bị tên
Máu tay thấm vọng phò nên tử hoàng
Nhớ tới đâu nước mắt hai hàng
Ông phò nhị tẩuvẹn toàn đệ huynh
Chừng nào nghe một tiếng âm thinh
Lạ quê lạ kiển bình minh lạ người
Lạ non núi lạ dạng nói cười
Mặt mày lơ láo như người cuồng phu
Ráng chịu khó cho có công tu
Dồi mài biển Thánh rừng Nhu minh tình
Có chịu khó mới có nên mình
Kho khôn khôn khó lập tình chánh minh
Có ăn học có biết sử kinh
Chữ đâu đem tới chánh minh cho tình
Có làm khó mới có của mình
Ở không chờ của đem tình cho ăn
Khá lo bề thượng thọ qui căng
Của trần trải thế lo ăn lo trần
Quốc tri phú gia tắc tri bần
Vu tri gia thảo hiếu cần mấy ai
Có chử rằng thiên tứ hậu lai
Nương theo đức Phật chiều mai an mình
Hạ bút Thần ký tự du tình
Vọng lai đức Phật loạn bình quang minh
Chói đền nam tỏ rạng Đẩu-Tinh
Lào lào tiếc chói quảng thinh cửa chùa
Chí lâm đền hương tích một vùa
Nam mô hai chữ hội chùa Tây An
Vọng đền Nam hai chữ Trung Cang
Đặt làm một bổn tam bang để đời
Chúc Đường trào thọ tuế Phật Trời
Kỉnh dưng tuổi chúa hưởng đời trường sanh
Đức Phật Trời tha tội chúng tôi
Nam Mô A Di Đà Phật
Nam Mô Phật
Nay tôi cải ác tùng thiện cải tà qui chánh
Sanh tử tử sanh Trời Phật định
Vi ngôn đại đạo bịnh tồn lâm
Ất mão thiên cơ thâm nan biện
Cải tử huờn sanh truyện Tây-Minh
Chúc Thánh Nam trào tinh chiếu diện
 Phật hiện hải đông

Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn